Kun jij jezelf zijn?
Het is dé uitdaging van je leven: te worden wie je echt bent. Niet meer bezig zijn met overleven, maar je bevrijd voelen; bevrijd van overleven. Ieder mens is uniek zeggen we vaak, maar is dat wel zo en wat zie je daar dan van? Heel veel mensen laten aangeleerd gedrag zien dat eigenlijk niet bij hen past. Ik geloof er heilig in dat we wél uniek zijn, alleen moet je daar iets voor doen. Het gaat erom dat je je authenticiteit leert ontdekken. En dat is een hele opgave. Maar het maakt je een zoveel mooier mens. In dit blog help ik je graag wat op weg om je bevrijd van overleven te voelen met het zogenaamde ‘drenkelingdiagram’. Daarvoor neem ik je mee terug naar je kindertijd.
“Heel veel mensen laten aangeleerd gedrag zien dat eigenlijk niet bij hen past.”
Wie was je als kind?
Al van jongs af aan leer je je op een bepaalde manier te gedragen. De goedkeuring van je ouders stuurt je gedrag. Zij zijn de belangrijkste personen in je jonge leventje. De boodschap die ze je – bewust of onbewust – meegeven drukt een grote stempel op jou. De gedragingen waar je ouders hun goedkeuring over gaven worden drivers genoemd. Op de afbeelding zijn het de ballonnen. De meest voorkomende drivers zijn;
– Wees perfect;
– Ben sterk;
– Doe je best;
– Doe anderen een genoegen;
– Schiet op.
Het gedrag van je ouders zorgt ervoor dat jij drivers ontwikkelt. Bijvoorbeeld: je komt thuis met een goed rapport. Maar één cijfer valt wat lager uit. Daar reageren je ouders meer op dan op je goede resultaten. Jouw driver kan dan worden: wees perfect!
Laten we gelijk een ding rechtzetten. Een driver is niet negatief, maar je kan erin doorslaan. Dan wordt het je valkuil en kun je jezelf erin kwijtraken. (Lees ook: 5 Drivers als kracht en valkuil)
Bang voor afkeuring
Naast dat goedkeuring van je ouders je gedrag stuurde zijn er ook zelfopgelegde verboden; overtuigingen die jij had over wat niet goed was volgens je ouders. Bang voor de afkeuring van hen legde je jezelf beperkingen op. We noemen dit stoppers – het zijn de bakstenen op de afbeelding.
Voorbeeld
Stel je bent de oudste thuis en je vader moet even naar de winkel. Hij vraagt jou om even voor je kleine broertje te zorgen. Zelf ben je ook nog maar zes. ‘Geen gekke dingen doen, jij bent de oudste’, zegt hij tegen je als hij de deur dichttrekt. Hij verwacht van jou volwassen gedrag. Als we dit vertalen naar het model dan is de boodschap die jij als kind oppikt ‘wees geen kind’.
Twaalf bakstenen (stoppers)
We onderscheiden twaalf stoppers:
– Besta niet (je bent niet gewenst)
– Wees niet belangrijk (anderen gaan voor, jouw mening doet er niet toe)
– Ben niet jezelf (je bent van het verkeerde geslacht)
– Doe niet als een kind (gedraag je verantwoordelijk; vaak het oudste kind)
– Groei niet op (blijf altijd mijn kindje; vaak het jongste kind)
– Hoor er niet bij (je bent het buitenbeentje, jij telt niet mee)
– Kom niet dichtbij (kom niet fysiek of emotioneel te dichtbij; vertrouw op niemand)
– Wees niet gezond of normaal (door abnormaal te doen of ziek te zijn krijg je aandacht)
– Denk niet (denk niet zelfstandig na, wij ouders weten overal raad op)
– Voel niet (geen emoties graag)
– Doe niet (het is veiliger om helemaal niets te doen)
– Heb geen succes (je doet ook nooit iets goed)
– Heb geen behoefte (jij hebt niks te willen, de behoeften van anderen gaan voor)
Herken je drivers en stoppers
We noemen bovenstaande ingesleten overtuigingen en gedragingen ook wel je script. Het zijn patronen die onder invloed van je ouders je leven zijn gaan bepalen, zonder dat je er erg in hebt. De kunst van het volwassen worden is het herkennen van de drivers en stoppers en van daaruit je eigen weg durven gaan. Stoppen met overleven en jezelf bevrijden. De weg naar authenticiteit begint dus met het kijken naar wat jou drijft. Drivers en stoppers werken op elkaar in. Dat zesjarige kind weet zich staande te houden door ‘wees sterk-gedrag’ te vertonen. Zo blijft hij zijn hoofd boven water houden. Dit gedrag is een manier om ervoor te zorgen dat je de (diepe) pijn van je stopper niet hoeft te voelen. Wanneer je jezelf wilt ontwikkelen is bewustzijn het belangrijkste wat nodig is om je doel te bereiken. De rest is een kwestie van oefenen.
“De weg naar authenticiteit begint met het kijken naar wat jou drijft.”
Op weg naar authenticiteit
Tegenover je script staat autonomie. Maar wat is het precies? Je herkent mensen die vanuit autonomie leven aan de volgende eigenschappen:
– Hun leven staat in het hier en nu en ze weten wie ze zelf zijn.
– Hoe ze zich gedragen is een keuze.
– Ze dragen geen maskers en zijn tevreden met zichzelf.
– Echt contact maken en verbinding aangaan met anderen gaat hen gemakkelijk af.
– Voor hun handelen accepteren ze de volle verantwoordelijkheid.
Dat is een mooi doel om naar toe te werken, niet? Wil jij je ook bevrijd van overleven voelen en meer inzicht in je drivers en stoppers krijgen? Wil je meer leren je eigen weg te gaan? Neem dan gerust contact op of meld je aan voor een van onze Vriend & Vuur evenementen zoals onze gezellige en inspirerende Kampvuuravonden.
