De piramide van Lencioni laag 2: Confrontaties

Veel mensen lopen er voor weg en doen er alles aan ze te voorkomen: conflicten. Maar elke belangrijke en duurzame relatie heeft productieve conflicten nodig om te kunnen groeien. Helaas komt het er veel te weinig van en dat is zonde. In deze blog ga ik je uitleggen waarom conflicten noodzakelijk zijn voor een goed functionerend team.

Wat is een productief conflict?

Er zijn productieve conflicten met een ideologische inhoud en er zijn destructieve conflicten. Bij de eerste gaat het conflict over plannen en ideeën. Bijvoorbeeld over wat de juiste marketingstrategie is voor een nieuw product. Het conflict kan best met passie en emoties gevoerd worden maar het dient een duidelijk doel.

Bij het tweede soort conflicten is het persoonlijk; het gaat niet om de ideeën maar om de persoon. Het zijn aanvallen en ze berokkenen schade. Zoals we al in het vorige blog zagen is het essentieel dat er onderling vertrouwen is in een team. Pas als dat er is durven collega’s conflicten aan te gaan. Zolang dat er niet is wordt de lieve vrede gediend en stapelen emoties zich op zonder dat ze geuit worden.

Waarom conflicten nodig zijn

Conflicten zijn nodig omdat ze problemen oplossen. Teamleden moeten het nut van conflicten in gaan zien. In een goed conflict komen verschillende denkwijzen tegenover elkaar komen te staan. En wat er dan gebeurt is magic.

Er ontstaat een smeltkroes van verschillende ideeën en perspectieven en van daaruit nieuwe creatieve ideeën en compromissen. Dat is super waardevol en is alleen te bereiken door de confrontatie aan te gaan. Daar waar de vonken eraf vliegen komt er dus iets moois naar tevoorschijn.

Professionele teamleden kunnen juist genieten van stevig conflict

Zo ga je conflicten aan

Zoals gezegd: een sterke eerste basislaag in de piramide van Lencioni is absoluut noodzakelijk. Zonder onderling vertrouwen kun je echt nog niet aan conflictontwikkeling beginnen. Als dat zover is zijn er een paar eenvoudige manieren om een conflict te laten ontstaan. Patrick Lencioni geeft in zijn boek De vijf frustraties van teamwork de volgende drie suggesties.

Opgraven. Het is een goede gewoonte om regelmatig tijdens teambijeenkomsten op zoek te gaan naar sluimerende conflicten. Laad een van de teamleden deze rol op zich nemen en deze conflicten in het licht brengen. Het vergt wel moed en voldoende vertrouwen. Het mooiste is als het team zelf iemand zoekt die deze rol op zich neemt.

Vinger aan de pols. Vaak trekken mensen zich vroegtijdig terug uit een conflict. Dat moment van terugtrekken is belangrijk. Het is goed om, als dat het gebeurt, daarbij stil te staan tijdens teamsessies. Iemand moet ertussen komen en de deelnemers van het conflict erop wijzen hoe nuttig en met welk doen we conflicten aangaan. Dat geeft teamleden moed om door te gaan.

Rol van de teamleider

Als teamleider kun je ook conflictvermijdend zijn. Je springt dan snel tussen beide partijen die dreigen een conflict aan te gaan. Net zoals een opvoeder die kinderen niet zelf een ruzie laat oplossen. Heb de moed om als teamleider het eens uit de hand te laten lopen. Vaak kunnen teamleden prima zelf een conflict aangaan en oplossen.

Als laatste wil ik je als teamleider meegeven dat je gezonde conflicten ook kunt agenderen. Uit een-op-eengesprekken ken je vaak de onderwerpen waar verschillend over gedacht wordt. Maar in vergaderingen komt dit vaak niet boven tafel.

Maak eens afspraak met een teamlid met een afwijkende mening en vraag of deze persoon tijdens de volgende teambijeenkomst zijn of haar mening wil geven. Door het van tevoren te vragen kan die persoon zich erop voorbereiden.

Ok, wat hebben we gezien? Conflicten vermijden we het liefst, maar ze zijn enorm nuttig. Het geeft teamwork juist die meerwaarde die het heeft boven solistisch te werk gaan. En het zorgt voor een hogere betrokkenheid. Daarover volgende keer meer.

P.S. Patrick Lencioni heeft ook een werkboek geschreven voor teams. Het is nog niet in het Nederlands vertaald maar geeft wel tal van mooie en praktische handvatten voor teamontwikkeling.

De piramide van Lencioni laag 1: Vertrouwen en kwetsbaarheid

Het is het fundament van elke relatie: vertrouwen en dus ook in elk team. Of het nu gaat om liefdesrelaties, werkrelaties of zakelijke relaties, er moet altijd een basis van vertrouwen zijn. Tegelijkertijd is dit fundament altijd kwetsbaar.

Een vriendschap kan na tientallen jaren over zijn, een huwelijk kan stranden na 40 jaar, of de buurman die elke vakantie netjes je plantjes verzorgde, kan de grootste vijand worden. Je kunt iemand niet meer kwetsen dan door iemands vertrouwen te beschamen.

Kortom, het is een fascinerend onderwerp dat ieder mens aangaat. Elke dag hebben we ermee te maken. In deze blog wil ik stilstaan bij vertrouwen in teamwork en waarom het de basis is van elk succesvol team. Ik doe dit aan de hand van de piramide van Lencioni.

Vertrouwen in je team

Volgens Lencioni gaat het bij vertrouwen erom dat teamleden zich op hun gemak voelen als ze zich kwetsbaar tegenover elkaar opstellen. Anders gezegd: vertrouwen is dat je je niet op je hoede hoeft te zijn als je je uit.  Een ander maakt geen misbruik van je kwetsbaarheid. Teamleden voelen zich vrij om hun fouten, gebrekkigheden of moeites toe te geven.

Waarom het moeilijk is kwetsbaar te zijn in je team

Veel mensen hebben moeite met het laten zien van hun kwetsbaarheid. Dit komt omdat ze competitief zijn ingesteld. Ze vergelijken zich met collega’s en proberen hun eigen reputatie te beschermen. Het belang van het individu staat dan boven het groepsbelang.

Daarnaast kan vertrouwen ook geschaad zijn. Wanneer iemand zich kwetsbaar heeft opgesteld en hier is lomp en ruw mee omgegaan, dan beschermt die persoon zijn of haar kwetsbaarheid de volgende keer. Een muur zorgt ervoor dat dit niet nog een keer zal gebeuren.

Zo train je je team in vertrouwen

Vertrouwen gebaseerd op kwetsbaarheid ontwikkelen is een moeizaam proces. Toch is het de basis van een goed functionerend team en ook zeker niet onhaalbaar. Ik geef je vast drie oefeningen van Lencioni die helpen bij het ontwikkelen van vertrouwen.

Oefening 1

Oefenen met persoonlijke geschiedenis

Laat ieder teamlid een korte lijst met vragen over zichzelf beantwoorden. Het hoeft niet heel persoonlijk te zijn. Denk aan: gezin van herkomst, favoriete vakantieland, hobby’s e.d. Door onschuldige informatie te delen krijgen teamleden een meer persoonlijke band met elkaar. Dat bevordert empathie en breekt barrières af.

Oefening 2

Profielen van persoonlijkheid en gedragsvoorkeuren

Dit is al een stuk persoonlijker, en dus niet geschikt als eerste oefening. Het is een effectieve oefening die het onderling begrip zal vergroten.

Laat teamleden een persoonlijkheidstest maken. Denk bijvoorbeeld aan de DISC-test. Dit geeft enorm veel inzicht in de manier waarop collega’s werken en waarom ze dit zo doen. Iemand kan bijvoorbeeld als heel extravert, assertief en resultaatgericht uit de test komen. Het delen van de testresultaten zal bijdragen aan meer onderling begrip en waardering.

Oefening 3

De natuur in; buitenactiviteiten

Het is misschien wel een beetje cliché, gaan survivallen als team of met elkaar een opdracht doen in de natuur. Toch is dit niet terecht. Leren samenwerken in een andere omgeving kan heel inzicht gevend zijn. Het gaat erom dat je wel de vertaalslag kunt maken naar het dagelijks werk. Bij Vriend en Vuur hebben we een breed aanbod aan uitdagende ‘buitenactiviteiten’.

Dit levert vertrouwen op

Als er een gezonde basis van vertrouwen is binnen teams levert dat veel voordelen op. Zo durven teamleden fouten toe te geven, waarderen ze de ander en gunnen ze elkaar successen. Daarnaast durven ze elkaar feedback te geven of om hulp te vragen. Kortom: Teamleden hoeven niet meer op hun hoede te zijn.

Daarnaast kan pas aan de andere lagen van de piramide gewerkt worden als er een gezonde basis van vertrouwen is (zie vorige post voor meer info). Zo is vertrouwen de basis voor de tweede laag: het aangaan van conflicten. Hartstochtelijk een discussie aangaan kan pas als teamleden weten dat ze niet gestraft zullen worden wanneer ze iets kritisch zeggen.

-> Interesse in een DISC-analyse? Het internet staat vol met gratis beknopte versies. Behoefte aan een officiële uitgebreidere test? De coaches van Vriend en Vuur zijn gecertificeerd om deze analyse uit te voeren.

Volgende keer: de piramide van Lencioni laag 2: het aangaan van conflicten.

Bij Vriend en Vuur maken we graag gebruik van de piramide van Lencioni. Een model dat zonder wollig taalgebruik de vinger op de zere plek legt: daar waar teamontwikkeling staakt en waar werk aan de winkel is.

Hét probleem bij teamontwikkeling is dat het vaak ongrijpbaar is. Wat gaat er nu precies mis, hoe komt dat en wat gaan we eraan doen? Deze drie vragen vinden hun antwoord in de piramide van Lencioni.

Wat is de piramide van Lencioni?

Dit veelgebruikte model is ontwikkeld door Patrick Lencioni en beschreven in zijn boek De vijf frustraties van teamwork. Hij geeft hierin vijf frustraties die iedereen wel herkent in teams en waaruit allerlei problemen ontstaan.

Denk bijvoorbeeld aan collega’s die elkaar ontlopen, extra taken die niet worden opgepakt of een te hoog ziekteverzuim. Of wat dacht u van collega’s die over elkaars grenzen heengaan of dat steeds het steeds dezelfde mensen zijn die beslissingen nemen?

Nou, genoeg voorbeelden. De alarmbellen gaan af, maar wat te doen? Waar begint u? Aan de hand van de piramide van Lencioni gaan we terug naar de basis van al het teamwerk: vertrouwen. Zonder onderling vertrouwen functioneert een team niet.

Hoe werkt de piramide van Lencioni?

In het model van Lencioni begint dus alles met vertrouwen, het is de onderste laag in het model en daarom de basis. Pas als dat goed zit kan aan de andere lagen worden gewerkt. Zo werkt het model: er kan pas aan een hogere laag worden gewerkt als die daaronder geen frustratie meer is maar een sterk punt.

De vijf pijnpunten die Lencioni beschrijft in z’n boek zijn achtereenvolgens:

1. Gebrek aan vertrouwen

Zonder onderling vertrouwen is gezonde samenwerking onmogelijk. Teamleden moeten zich vrij voelen zich kwetsbaar op te stellen zonder dat er misbruik van wordt gemaakt.

Vertrouwen is dé basis van elke relatie, zeker ook in teamwork.  

2. Angst voor confrontatie

Zonder vertrouwen is een team niet bereid open en constructief een conflict aan te gaan. Er heerst enkel een kunstmatige harmonie.  

Denk aan teamleden die elkaar ontlopen of kritiek niet rechtstreeks uitten maar altijd via anderen. Of aan onderwerpen die niet besproken worden, uit angst voor escalatie.

3. Gebrek aan betrokkenheid

Door een gebrek aan gezonde confrontatie worden beslissingen maar door een klein deel van het team genomen. Daarom is het aangaan van conflicten zo belangrijk; het vergroot de betrokkenheid. Iedereen heeft zijn inbreng gehad en er ontstaat een breed gedragen consensus. 

Je herkent ze wel: teamleden die tijdens een vergadering niets zeggen maar waarvan je weet: die zijn het hier niet meer eens.

4. Mijden van verantwoordelijkheid

Middelmatigheid is voor elke organisatie een bedreiging. Teamleden die nooit een extra taak op zich nemen of verantwoordelijkheden afschuiven geven een duidelijk signaal: ik ben afgehaakt.

Matig functioneren, net genoeg doen, elkaar niet aanspreken; het zijn symptomen van een team dat verantwoordelijkheden uit de weg gaat.

5. Weinig aandacht voor resultaat

Wanneer ieder teamlid op z’n eilandje zit en er geen idee meer bestaat van een visie of doel zullen de resultaten tegenvallen. Het eigen belang (ego, carrièreplanning e.d.) staat dan boven het belang van de organisatie.

Van een zwak naar een sterk team

De vijf valkuilen die ik beschreef zijn omgekeerd ook de vijf sterke punten van een team.

In een sterk team:

  1. Is er onderling vertrouwen
  2. Durft men de confrontatie aan te gaan
  3. Is er een sterke betrokkenheid
  4. Neem iedereen verantwoordelijkheid
  5. Is men gericht op resultaat

Ja, op papier klinkt het allemaal geweldig. Maar is het haalbaar of bent u het geloof in verandering al verloren? Bij Vriend en Vuur geloven we dat ten diepste iedereen in een sterk team, zoals boven geschetst, wil werken. Maar door ervaringen uit het verleden of te weinig aandacht voor het individu kan dit verder weg lijken dan ooit.

Kunnen wij u helpen?

Bij Vriend en Vuur weten we dat de cultuur in een team niet zomaar verandert en dat vertrouwen terugwinnen of het aangaan van confrontaties niet gemakkelijk is. Daarom pakken we het net iets anders aan dan een gemiddeld coachingsbureau.

Wij geloven dat een informele omgeving heel belangrijk is voor teamontwikkeling. Onze trainingssessies vinden daarom altijd plaats in de natuur. We hebben gemerkt dat er dan veel sneller openheid ontstaat. De natuur nodigt je uit jezelf te laten zien.

Kijk op onze website wat we voor uw organisatie kunnen betekenen of volg ons blog waarin we de komende tijd de vijf frustraties stuk voor stuk doornemen.

Hoe lang zit jij al in je comfortzone? Anders gezegd: hoe lang leef je al het vertrouwde leventje waarin elke dag min of meer hetzelfde is? Een leven waarin jij ‘in control’ bent. Heerlijk comfortabel maar ook een beetje saai, toch? Ik wil je uitdagen om eens na te denken of dit echt het leven is dat je de komende jaren wilt voortzetten.

Waarom je gehecht bent aan je comfortzone

Je comfortzone is de plek waar jij op de troon zit. Je hebt de zaken onder controle. En dat is heerlijk. Het onbekende houd je buiten de deur. En daar heb je alle reden voor. Onbekende dingen kunnen angstige gevoelens oproepen. Angst voor het onbekende zorgt ervoor dat we geneigd zijn om voor het vertrouwde te kiezen.

Gedachte-experiment

>>> Sluit je ogen. Visualiseer in je hoofd je huidige leven. Denk aan welke baan je hebt, waar je woont, hoe je je vrije tijd invult e.d. Maak een denkbeeldige stap van 10 jaar zonder dat je grote veranderingen hebt doorgemaakt. Wat zie je? Je hebt misschien een iets grotere auto, je partner, kinderen en vrienden zijn ouder geworden en je hypotheek- of studieschuld is wat afgenomen. Zet nu weer een stap van 10 jaar. Wat zie je nu? Een wat ouder persoon, misschien een klein buikje maar nog steeds dezelfde baan/vrienden/hobby’s. Is dat het leven dat je voor ogen had toen je nog jonger was?

Van comfortzone naar vrije ruimte

Ja het is dus heerlijk die vertrouwde ruimte. Maar tegelijkertijd is het een gesloten ruimte waarin jij van binnenuit de deur op slot hebt gedaan. Je laat het onbekende buiten de deur. En dat is zonde, doodzonde.

Angst is de bewaker die je gevangenhoudt in de kooi van je veilige leven.

Als kind dromen we over grote dingen: profvoetballer of astronaut worden. Een wereldreis maken of een superheld worden. Ja, tamelijk onrealistisch vaak. Als volwassene leren we deze dromen te bezweren. De stem van ons innerlijke kind laten we verstommen.

Als je uit je comfortzone wilt stappen moet je afrekenen met een grote vijand: angst. Angst is de bewaker die je gevangenhoudt in de kooi van je veilige leven.

Angsten overwinnen door er mee leren om te gaan

Angst is een heel nuttige emotie. Het houdt ons weg bij gevaar. Door angsten leven we langer. Je kunt heel moedig zijn en zonder ski-ervaring van de zwarte piste afgaan. Maar door je knikkende knieën kies je toch maar voor een blauwe. Heel slim.

Zo werkt angst dus: het houdt je op het veilige pad. Maar lang niet altijd is angst zo functioneel. Het kan ook disfunctioneel worden of veel te groot. De keerzijde van angst is dat je altijd maar in je comfortzone blijft en zelfs niet van de blauwe piste af durft.

Angst verdwijnt niet vanzelf. Als je bang bent om te skiën verdwijnt dat maar op een manier: door het te doen. Ga dus niet wachten tot angst verdwijnt maar leer er mee te dealen.

Zo deal je met je angsten

Heel hard tegen jezelf zeggen: je moet niet bang zijn, werkt niet.

Angst laat zich niet wegduwen. Dus heel hard tegen jezelf zeggen: je moet niet bang zijn, werkt niet. Geef juist aandacht aan angst. Als je op het punt staat om iets engs te doen, adem dan rustig en zeg tegen jezelf: ik vind dit eng, ik voel angst, dat mag er zijn maar ik laat me er niet door afschrikken.

Binnenkort hoop ik wat meer over dit onderwerp te schrijven. Er is namelijk veel onderzoek naar gedaan en dat deel ik graag met je. Houd daarom mijn blog in de gaten. Kun je niet wachten? Een heel aardig boek over angst is het boek Vrij van angst van psycholoog Jud Brewer.

Droom klein

Kijk, het is natuurlijk prachtig als je emigreert naar Spanje en daar je leven wilt opbouwen zoals Wilco en Denise (zie bijgevoegd videofragment). Maar ik wil je vooral aanmoedigen om klein te dromen. Om te emigreren moet je toch uit een bepaald hout gesneden zijn. Dit past lang niet bij iedereen.

Om stappen uit je comfortzone te zetten moet je klein beginnen. Hoe groter de stap hoe meer angst je ervaart. En dat kan ervoor zorgen dat je helemaal geen stap zet. Begin dus met kleine stapjes, zo krijg je controle over je angsten.

Maak stappen die bij jou passen

Uit je comfortzone breken doe je niet zomaar. Het klinkt groots en meeslepend. Maar het kan ook een recept zijn voor een burn-out. Je moet namelijk niet zomaar een stap zetten. Je bijvoorbeeld opgeven voor een amateurtheatergezelschap kan een mooie stap zijn maar dit moet wel bij je passen.

Voor een andere afslag in je loopbaan bijvoorbeeld moet je eerst goed bedenken wat bij je past. Uit je comfortzone stappen begint dus met de vraag: wie ben ik, en vervolgens, wat wil ik. Op die moeilijke vragen helpen we je graag met het zoeken van een antwoord. Kijk eens onder het kopje Personal Coaching op onze website of lees dit blog eens.

 

 

 

 

 

 

 

 

In dit blog wil ik het hebben over timemanagement. Heb jij het gevoel dat je eigenlijk altijd tijd tekortkomt dan moet je zeker verder lezen. Je kunt namelijk een druk leven hebben zonder het gevoel van druk te ervaren. Ja echt, als je slimmer met je tijd omgaat ben je relaxter en haal je veel meer uit je dag.

Timemanagement, waarom het nodig is

Uren, dagen en weken vullen zich vanzelf. Misschien herken je dat wel. Je hebt een dagje vrij, eindelijk even niets. En toch vloog de dag voorbij en vraag je je aan het einde van de dag af waar je eigenlijk al die uren mee gevuld hebt. Dat is belangrijk om te onthouden: tijd vult zich vanzelf.

Als je dus niet bewust omgaat met je tijd vervliegt het. Dan is tijd de baas over jij. Als je echt efficiënt wilt zijn zonder stress dan moet jij het heft zelf in handen gaan nemen. Timemanagement dus.

Tijd is veel waardevoller dan geld.

Want tijd is ontzettend waardevol. Ja, veel waardevoller dan geld. Van geld kun je meer krijgen, van tijd niet.

Timemanagement en bloktijd

Bij timemanagement:

  • Ga je bewust met je tijd om;
  • Kies jij waar je je tijd aan besteedt;
  • Ben je daardoor efficiënter en productiever.

Het mooi aan timemanagement is dat je tegelijkertijd effectiever bent en minder gehaast leeft. Je haalt veel meer uit je dag en toch heb je minder stress. Klinkt haast te mooi om waar te zijn, toch?

Het belangrijkste hulpmiddel bij timemanagement is bloktijd.

Ik ga het je uitleggen. Bloktijd is een afgebakende tijd waarin je je richt op een specifieke taak. Zelf kies ik er bijvoorbeeld voor om maandagochtend van 10 tot 11 uur al mijn administratie te doen. De telefoon gaat even op stil, geen afleiding, kopje koffie erbij en gaan.

Straks geef ik je nog wat extra tips om zelf aan de slag te gaan met timemanagement. Maar eerst moeten we het even hebben over je motivatie.

Wat is jouw motivatie?

Goed met je tijd omgaan werkt alleen als je gemotiveerd bent. Timemanagement begint dus met de vraag waarom je doet wat je doet. Als je niet enthousiast bent over je studie, je werk dan is het lastig om je tijd goed in te vullen.

Een duidelijk doel voor ogen hebben zorgt ervoor dat je meer gemotiveerd ben. Als je niet echt weet waarom je iets doen of je leven mist richting, dan werkt timemanagement veel minder goed.

Eens doorpraten over wat je drijft en of je werk of studie daar wel bijpast. Boek eens een keer een coachingsgesprek bij Vriend en Vuur. Of laat je coachen op het gebied van loopbaan.

Zeven tips voor een betere omgang met tijd

  • Gebruik bloktijd

Dit is de belangrijkste tip. Reserveer tijd om aan een specifieke taak te werken. Dit begint dus met het maken van een planning. Noteer blokken in je agenda en schrijf de taak erbij die je dan gaat doen.

  • Ontdek waar je nu je tijd aan besteedt

Analyseer hoe je nu je dag invult. Hou het eens bij op je mobiel of in een schriftje. Dit zorgt ervoor dat je inzicht krijgt waar je nu je tijd aan besteedt.  

  • Werk met een takenlijst

De tip van mijn opa die ik je gaf in het filmpje (zie bijgevoegd videofragment) werkt nog steeds. Schrijf op wat je noodzakelijke taken zijn. Koppel ze gelijk aan je ‘bloktijdagenda’. Nuttige dingen kun je het beste ook maar gelijk plannen.

  • Neem pauze!

Pauzes zijn ontzettend belangrijk. Je hersenen hebben regelmatig tijd nodig om even alles te verwerken. Ga even naar een andere ruimte. Ga niet op je telefoon zitten scrollen of Tiktok-filmpjes kijken, daardoor krijgen je hersenen geen rust. Kies ervoor om even in de tuin te gaan zitten, met je collega te babbelen bij het koffieapparaat of doe wat rek- en strekoefeningen.

Uit onderzoek is gebleken dat mensen die regelmatig pauze nemen veel effectiever zijn dan mensen die het niet doen. Heel de dag achter elkaar doorwerken werkt dus niet. Neem minimaal elk uur, 15 minuten pauze. Je reset zo je hersenen en je kunt je daarna weer beter concentreren.

      > Vind je het moeilijk om pauzes te nemen? Plan ze dan in!

  • Beantwoord je appjes en mailtjes op een vast moment

De hele dag door worden we bestookt met allerlei berichtjes. Als je hier direct op reageert ben je steeds uit je concentratie. Kies een vast moment of momenten om daarop te reageren. In deze tijd is het heel belangrijk om te leren dat je ook onbereikbaar mag zijn.

Moeite om goed met je mobiel om te gaan? Ik schreef er eerder dit blog over.

  • Stop met multitasken

Het tegenovergestelde van bloktijd is multitasken: meerdere activiteiten tegelijkertijd doen. Dit is funest voor onze concentratie. Uit onderzoek is gebleken dat onze hersenen dit niet aankunnen.

  • Maak notities

Terwijl je geconcentreerd aan het werk bent kunnen er toch allerlei gedachtes bij je opkomen waar je iets mee moet. Leg een notitieblok op je bureau waarop je dit soort zaken kunt noteren.

Bijvoorbeeld dat je straks niet moet vergeten nog even je medicijnen op te halen of dat je vanavond die vriend moet bellen. Als je het opschrijft ben je het kwijt en kun je weer verder met je werk.

Ik ben ervan overtuigd dat deze handvatten je zullen helpen om meer de baas te worden over je eigen tijd. Natuurlijk lukt het niet in een keer om alle tips goed toe te passen. Blijf jezelf wel herinneren aan de tips. Print ze uit, hang ze boven je werkplek en weet dat je elke dag weer een nieuwe kans hebt.

Steeds meer mensen lopen rond met burn-outklachten door gebrek aan betekenis in hun leven. De afgelopen 20 jaar verdubbelde het aantal gevallen. Ook bij jonge mensen is het steeds vaker zichtbaar. De belangrijkste oorzaak is niet de hoge werkdruk of de prestatiemaatschappij. Nee, het heeft er alles mee te maken dat we in de afgelopen jaren iets zijn kwijt geraakt: zingeving; oftewel het gevoel dat we van betekenis zijn.

Waarom willen we van betekenis zijn?

Als mensen zijn we geschapen om in verbinding met anderen te leven. We zijn geen eenlingen. Toch is onze maatschappij steeds verder geïndividualiseerd. We zijn vaker op onszelf teruggeworpen. En dat is doodzonde. Want van betekenis zijn kun je pas als je verbonden bent met andere mensen.

Dirk de Wachter, een Vlaams psychiater zegt het zo: “Van betekenis zijn, heeft veel te maken met verbinding met de ander. Als wij op onszelf terugvallen, en weinig anderen hebben om mee samen te leven, dan dreigt betekenisloosheid.”

Wat is een betekenisvol leven?

Je leven krijgt dus pas betekenis in verbondenheid met anderen. Het gaat erom dat je wat losser van jezelf komt. Dat kan heerlijk zijn. In deze tijd zijn we zo gericht op onze eigen idealen en dromen.  Maar het maakt ons niet gelukkiger als het steeds maar om onszelf gaat.

Dat geluk dus niet zit in enkel veel geld en een goede gezondheid voelen we wel aan. We hebben dus betekenis nodig. En dat vinden we alleen als we ook van betekenis zijn voor anderen.

Wat zingeving oplevert

Als we een betekenisvol leven leiden levert dat tal van voordelen op. Ja, ook daar is onderzoek naar gedaan. Michael Steger, een Amerikaans psycholoog, ontdekte dat mensen die hun leven als betekenisvol ervaren, blijer zijn, minder angstig en depressief zijn en meer tevreden zijn met hun baan.

Hoe kun jij van betekenis zijn?

 

  • Investeer in je sociale leven!
    Verbinding met anderen maakt ons gelukkiger. Zoek aansluiting bij een club, maak een praatje met de buurman, doe, net zoals Dorien, (zie bovenstaande video) vrijwilligerswerk.
  • Breng je gedrag in overeenstemming met wat je belangrijk vindt
    Ontdek wat jij belangrijk vindt en zet stappen die daarbij passen. We hebben een verhaal nodig in ons leven. Een narratief noemen we dat: een persoonlijk en uniek verhaal dat jouw leven richting geeft.

Voorbeeld narratief:

Een vriend van mij heeft een kindje verloren aan een zeldzame ziekte. Nu zet hij zich in om geld in te zamelen en meer bekendheid te geven aan deze ziekte. Dat is zijn unieke verhaal waarom zijn leven ertoe doet.

 > Wat is jouw unieke verhaal?

  • Praat over de grote vragen
    Een mens is een zinzoeker. We verschillen hierin van dieren die puur hun instinct volgen. We zoeken naar meer; het hogere. Praat erover met vrienden en familie over.
  • Draag bij aan een betere wereld
    Grote problemen kunnen we niet oplossen, denk bijvoorbeeld aan het klimaatprobleem of de oorlog in Oekraïne. Dat kan heel frustrerend voelen. Maar laat je er niet door verlammen. In jouw kleine wereld kun je bijdragen aan een betere wereld.

‘Wees zelf de verandering die je in de wereld wilt zien.’

Mahatma Gandi

> Tip: Ga de natuur in!

Het is natuurlijk heerlijk om even de natuur in te gaan en tijd voor bezinning te hebben. Maar wist je dat de natuur nog een ander effect op je heeft? Daar ’s avonds naar de sterrenhemel te kijken of door een wandeling te maken in het bos komen we ‘los van onszelf’.

We raken dan onder de indruk van de grootsheid van de natuur en het leven. Hierdoor relativeren we ons eigen bestaan en gaan we ons minder belangrijk vinden. Mensen die vaak in de natuur zijn gaan socialer gedrag vertonen.

Bij Vriend en Vuur kennen we de kracht van de natuur. Daarom organiseren we wildernisreizen en gaan we regelmatig een weekend met een groep naar de Ardennen. Neem eens een kijkje op onze site.

Coaching

Je kunt er haast niet onderuit, het zoeken naar zingeving hoort bij je leven. Die zoektocht moet je aangaan voor een goed leven. Om te leven hebben we betekenis nodig. Wil je het gesprek hierover eens aangaan? Door middel van coaching helpen we je graag op weg om je eigen narratief te ontdekken.

 

Zo’n 40 jaar van ons leven werken we. Het is een van de belangrijkste tijdsinvesteringen. Toch is 40 procent van de werkenden niet tevreden met zijn baan. Hoe zit dat bij jou? Ben jij gelukkig in je baan? Ga jij wél fluitend naar je werk?

Waarom mensen werken

De belangrijkste reden waarom mensen werken is het inkomen. Om een leuk en goed leven te kunnen leiden heb je voldoende geld nodig. Maar dit is lang niet de enige goede reden. Werk geeft structuur in je leven, het zorgt voor sociale contacten en we ontlenen identiteit aan werk.

Er zijn genoeg banen te vinden die jou een mooi salaris opleveren, waarbij je sociale contacten hebt en waardoor je structuur in je leven ervaart. Maar sluit jouw baan ook aan bij wie je bent? Wil jij ook graag fluitend naar je werk? Daarover wil ik het hebben.

Kiezen is moeilijk

Veel jongeren worstelen met loopbaanvragen. Wat past bij mij, zit ik op het goede spoor of blijf ik dit werk de komende jaren nog doen? Als je hulp wilt bij dat soort vragen geef je dan op voor onze loopbaanbegeleiding.

“Kiezen is ook verliezen”

Het is helemaal niet zo makkelijk om de juiste keuze te maken. Er zijn zoveel opties en als je het een kiest verlies je ook wat. Als je een opleiding tot verpleegkundige hebt gevolgd stap je niet zo makkelijk meer over naar bijvoorbeeld het onderwijs. Kiezen is dus ook verliezen. Lees dit blog over keuzestress.

Stel jezelf deze vragen

Het vinden van de juiste baan of een passende opleiding begint met het stellen van deze drie vragen:

  • Wie ben ik?
  • Wat kan ik?
  • Wat wil ik?

Ik ben ervan overtuigd dat jouw ideale baan een antwoord is op deze drie vragen.

Als ik het voor mezelf moet beantwoorden: ik ben een sociaal dier met het liefst elke dag mensen om me heen. Ik kan goed verbinding tussen mensen leggen en organiseren gaat me goed af. Wat ik wil is dat mensen authentiek zijn en zichzelf laten zien. Voilà, daar staat Vriend en Vuur voor.

Hoe vind je antwoorden?

“De belangrijkste vraag in de zoektocht naar je ideale job is: wie ben ik?”

Net zoals Wiebe (bijgevoegde video) kun je er door gebeurtenissen achter komen dat je bijvoorbeeld een sociale kant in jezelf hebt of dat je best goed bent in leidinggeven. Maar lang niet altijd komt het zomaar op je pad. Voordat ik begon met Vriend en Vuur heb ik uren, dagen, maanden gesproken met vrienden, collega’s en andere coaches. Zo kreeg ik het antwoord op de vraag ‘Wie ben ik?’.

Want dát is de belangrijkste vraag in de zoektocht naar je ideale job: ‘wie ben ik?’ Helemaal niet zo’n makkelijke vraag. In mijn vorige blogpost ‘Zo ontwikkel je persoonlijkheid’ help ik je al wat op weg met het vinden van antwoorden. Het is erg belangrijk dat je werk in het verlengde ligt van wie je bent. Werk mag je energie kosten, zeker, maar het moet je ook energie opleveren. Het gevaar van een burn-out is anders levensgroot. Alleen door jouw baan aan te laten sluiten bij de antwoorden op die vragen krijg je het voor elkaar om fluitend naar je werk te gaan!

“Iedereen is geniaal, maar als je een vis beoordeelt op zijn vermogen om in een boom te klimmen, zal het zijn hele leven geloven dat hij dom is.” –  Albert Einstein

Doe de scan

Bij Vriend en Vuur hebben we al veel jongeren geholpen met het vinden van het juiste spoor. Een krachtig hulpmiddel daarbij is de ‘Vriend en Vuur loopbaanscan’. Neem eens een kijkje op de pagina loopbaanbegeleiding op onze website.

Heb de moed (en vooral het uithoudingsvermogen)

Veranderen van baan gaat niet van de een op de andere dag. Misschien moet je wel een avondopleiding gaan volgen naast je huidige baan. Best pittig. Of je hebt besloten dat je iets voor jezelf wilt beginnen maar je ziet de volgende dag al allerlei leeuwen en beren op je pad. Dan is het gevaar dat je snel weer teruggaat naar je oude vertrouwde leven. Veiligheid boven je hart volgen.

Je hebt anderen nodig die je motiveren en je herinneren aan waarom je dit doet. Bij Vriend en Vuur lopen we graag een tijdje met je op. Onthoud dit: Grote veranderingen beginnen met kleine stappen.

Hoe goed ken jij jezelf? Wat vertel je als mensen vragen wie je bent? Begin je dan over wat je doet of kun je vertellen wat jou als persoon kenmerkt? In dit blog wil ik het hebben over persoonlijkheid: wat het is, hoe je het ontwikkelt en waarom je leven fijner is als je je eigen persoonlijkheid kent?

Wat is het, je persoonlijkheid?

Je persoonlijkheid is dat wat jou kenmerkt en waarin je verschilt van de ander. Typisch jij dus. Je bent bijvoorbeeld een echte flapuit of een heel gestructureerd persoon die weinig aan het toeval overlaat. Het is fijn als je weet wat jouw persoonlijkheid is. Het helpt je bijvoorbeeld om betere keuzes te maken of om je onzekerheid te overwinnen.

Persoonlijkheid is iets wat niet vaststaat, het is in ontwikkeling.  Het bestaat uit drie delen: je karakter, je temperament en je vermogens. Aan de hand van die drie persoonlijkheidskenmerken leg ik je uit wat het is. Probeer al lezend de informatie op jezelf te betrekken zodat je meteen begint met persoonlijkheid ontwikkelen.

Karakter

De kern van je persoonlijkheid is je karakter. Het zijn erfelijke en aangeleerde eigenschappen. Je kunt ze onderverdelen in vijf belangrijke kenmerken:

De Big five persoonlijkheidskenmerken

  1. Extravert of introvert
    Gericht op de buitenwereld: energie krijgen van gezelschap (extravert) of gericht op de binnenwereld: energie krijgen van op jezelf zijn (introvert).  
  1. Meegaand of dominant
    Socialer en milder of competitiever.
  1. Ordelijk of wanordelijk
    Zorgvuldig en gestructureerd of flexibel en soms wat chaotisch.
  1. Rustig of onrustig
    Van nature kalm, niet snel van je stuk te brengen of wat gevoeliger en sneller bezorgd.
  1. Open of behoudend
    Open voor nieuwe ervaringen, vol nieuwe ideeën of traditioneler; het liever bij het oude houden.

Temperament

Je temparement is hoe jij reageert in bepaalde situaties. Het is hoe levendig je bent. Als je net hoort dat je geslaagd bent, spring je dan een gat in de lucht of blijft het bij een glimlach? Waar je het ook goed ziet is in het verkeer. Ben jij zo iemand die het liefst gaat seinen en claxonneren als een ander te lang op de linkerbaan blijft rijden of doet het je niet zoveel?

Vermogens

Vermogens zijn de kwaliteiten die in je genen zitten. Je bent geboren met een muzikaal vermogen of je kunt heel goed tennissen. Als je een kind observeert kun je die vermogens vaak al ontdekken. Het zijn ook de dingen die je leuk vindt om te doen. De rest van je leven blijf je je persoonlijkheid ontwikkelen.

>>> Persoonlijkheid is dus de mix van karakter, temperament en vermogens. Ze maken jou dat unieke wezentje.
.

Hoe kan je persoonlijkheid ontwikkelen?

Het verhaal van je persoonlijkheid begint al bij je geboorte. Je hebt in aanleg al een bepaald karakter. Toch houdt het verhaal hier nog lang niet op. Het gezin waarin je opgroeit, hoe je ouders met je omgaan en in welke cultuur je wieg staat, is zeer bepalend voor wie je bent en wordt. We noemen dit: je omgeving. Maar ook later in je leven blijft je persoonlijkheid zich ontwikkelen. Laten we eens kijken hoe je je tot nu toe hebt ontwikkeld.

Toets je ontwikkeling: kijk naar je zelfbeeld en je identiteit

Zelfbeeld

‘Wie ben ik’ en ‘wat kan ik’ zijn de twee belangrijkste vragen die je antwoord geven op de vraag naar je zelfbeeld.

Wie ben ik? Je ontdekt wie je bent door je te vergelijken met anderen. Dat doe je al vroeg in je leven en eerst nog heel onbewust. Je kijkt naar vrienden of familieleden en merkt wat overeenkomsten en verschillen zijn.

Als ik een vakantie ga boeken heb ik dat in een uurtje wel geregeld. Zijn de voorzieningen een beetje op orde, zien de foto’s er leuk uit en is de prijs ok? Zo ja, dan is het geregeld. Een vriend van mij trekt hier een paar dagen voor uit. Hij vergelijkt reviews, leest de kleine lettertjes en checkt of hetzelfde huisje bij een andere aanbieder niet goedkoper is.

Zo is die vriend voor mij een spiegel die me laat zien dat ik anders ben dan hij. Hij helpt me om mijn zelfbeeld helderder te krijgen.

Wat kan ik? Je omgeving laat je ook merken wat jouw kwaliteiten zijn. Je opvoeders, docenten en leeftijdsgenoten laten je merken wat je goed of minder goed kunt.

>>> Je zelfbeeld gaat dus over de vragen ‘wie ben ik’ en ‘wat kan ik’.

Als je wat verder bent gekomen met deze vragen komt de onvermijdelijke vraag: wat wil ik met mijn mogelijkheden?

Identiteit is het gevoel een uniek en innerlijk samenhangende persoon te zijn ondanks alle veranderingen in relatie tot anderen.

Erik Erikson

Identiteit

Als je de zelfbeeldvragen steeds beter kunt beantwoorden ontstaat er iets unieks: jouw identiteit. Hoe ouder je wordt hoe duidelijker je dit voor ogen hebt. De beroemde psycholoog Erik Erikson noemt vier gevoelens die tijdens je leven steeds verder ontwikkelen en die kenmerkend zijn voor identiteit. Als je identiteit al verder is ontwikkeld herken je ongetwijfeld deze gevoelens:

  • Gevoel van samenhang: Ook al heb je meerdere rollen in je leven, je ervaart dat je in verschillende situaties toch steeds dezelfde persoon bent.
  • Gevoel van erkenning en herkenning: Je krijgt waardering van anderen om wie je bent.
  • Gevoel van vrijheid in afhankelijkheid: Je bent gebonden aan regels maar je hebt wel het gevoel dat je daarbinnen dingen kunt doen die je wilt.
  • Gevoel van een zinvolle toekomst: Je ziet jouw toekomst als zinvol, je hebt doelen voor ogen en voelt je nuttig.

>>> Hoe herkenbaar zijn deze gevoelens voor jou?

                >>> En zijn deze gevoelens door de jaren heen sterker geworden?

Als je positieve opvoeders en identificatiefiguren hebt gehad dan zullen bovenstaande gevoelens in iedere levensfase sterker worden. Je wordt dan iemand. Maar lang niet altijd gaat het persoonlijkheid ontwikkelen goed. Als de invloed van je omgeving niet altijd positief was kunnen er problemen ontstaan. Denk bijvoorbeeld aan gevoelens van schaamte, angst of minderwaardigheid.

Misschien moet je jezelf eerst tegenkomen voordat je het kunt zijn

Loesje

Het kan zijn dat je vastloopt in je leven omdat je eigenlijk altijd hebt gedaan wat er van je verwacht werd. Of dat je om een andere redenen niet tot een goede identiteitsontwikkeling bent gekomen. Dan helpen we je graag. Bovenstaande theorie gaan we dan stap voor stap met je door. Wat is je karakter, waar liggen je vermogens of is er pijn uit het verleden omdat je te weinig erkenning hebt gehad? De weg naar persoonlijkheid is soms pijnlijk maar het maakt je uiteindelijk een completer en mooier mens.

Doorpraten over dit blog? Neem eens contact op 

 

Nederlanders staan bekend als hardwerkende mensen. Het schijnt in onze calvinistische roots te liggen. Hard werken is goed, maar waar ligt je grens? Als (jonge) zelfstandige of ‘gewoon’ in loondienst is het een uitdaging om die grens te vinden, te bewaken en te communiceren. Want je leeft maar één keer en het zou zonde zijn als je later spijt hebt van hoe je met je kostbare tijd en grenzen bent omgegaan.

Van oude mensen en hun spijt

Bronnie Ware, een palliatief verpleegkundige, interviewde voor haar boek ‘The Top Five Regrets of Dying’ mensen die aan het eind van hun leven waren gekomen. Ze vroeg hen waar ze spijt van hadden. ‘Ik wou dat ik niet zo hard gewerkt had’, was een van de meest voorkomende antwoorden.  En: ‘Ik wou dat ik in contact was gebleven met mijn vrienden’. Het meest gegeven antwoord was: ‘Ik wou dat ik minder het leven had geleefd dat anderen van me verwachtten en meer moed had om zelf te leven’.

Confronterend he? Nu is spijt niet zo’n hele positieve emotie. Maar we kunnen wel wat leren van deze oude mensen. Hun levenservaring is helpt jou in het hier en nu.

Kijk naar de onderstroom

Als je niet uitkijkt ben je in je werk vooral bezig met de bovenstroom; dat wat als eerste voor de hand ligt, of… zoals het ijsbergmodel mooi duidelijk maakt… wat boven water zichtbaar is. Je bent bezig met je taken, de inhoud daarvan, procedures en je functie. Uiteraard neem je verantwoordelijkheid, want daar krijg je voor betaald. En je wilt je manager of je opdrachtgevers natuurlijk niet teleur stellen. Maar, waar ligt je grens?

Om eerlijk naar grenzen te kijken en gezond in balans met jezelf te blijven is het veel beter om naar de zgn. onderstroom te kijken in het ijsbergmodel. Wat gebeurt er in het niet zichtbare, onder water? We komen dan uit bij vraagstukken rondom overtuigingen, je rol in je bedrijf, innerlijke drijfveren, sympathieën, waarden, taboes en gevoelens. Hierin kun je (onbewust) verdwalen en daardoor uit balans raken. Want, wanneer je vader zich altijd te pletter werkte en alle verantwoordelijkheid (ook deels die van anderen) op zich nam, kun je er vanuit gaan dat jij hier ook gevoelig voor bent. En wanneer je bevestiging zoekt bij je klanten of manager door te presteren of hen te pleasen, dan is het ook moeilijk om ‘stop’ te zeggen. Dus, waar ligt je grens?

Wat vind je belangrijk?

Geld is fijn, een goed lopend bedrijf ook, of een mooie carrière. En het past ook perfect in de sociale verwachtingen. Ouders zijn trots op goed presterende kinderen, een mooie carrière doet het goed op verjaardagsfeestjes en een dikke auto zit toch net iets lekkerder. Maar wat vind je echt belangrijk in je leven? De meeste mensen antwoorden: familie en vrienden. Herken je dat? En hoeveel tijd besteed je aan familie en vrienden?

Oefening: Zet het eens op een rijtje:

Ga even rustig zitten. Schrijf voor jezelf op wat je het allerbelangrijkste vindt in je leven. Zet dat onder elkaar. Denk bijvoorbeeld aan, sociale contacten, gezondheid, vrijheid, geloof enz.

Begin met het belangrijkste bovenaan te zetten en maak zo een top vijf. Doe nu hetzelfde met je tijdsbesteding. Begin bovenaan te zetten met dat waar je het meeste tijd aan besteed. Slapen laten we even buiten beschouwing; ja, heel belangrijk ook .

Mooi! Nu de vraag: ben je tevreden als je deze twee lijstjes naast elkaar legt? Ja, natuurlijk moet je veel tijd besteden aan werken; zonder inkomen is het leven wel heel erg ingewikkeld. Maar klopt de balans?

Stel grenzen

Nu je wat inzicht hebt, is het tijd om doelen te stellen. Hoeveel tijd wil je minimaal per week besteden aan die top vijf van belangrijke zaken? Meer dan je nu doet? Dat betekent dat je jezelf ook moet gaan begrenzen. Doordeweeks drie keer met je gezin eten? Goed plan, maar dan moet je dus om half zes je pc afsluiten. Wil je een keer in de week een dagdeel vrij zijn om de natuur in te gaan? Top! Maar dat betekent dus dat je wat taken moet afstoten en wat minder geld verdient.

Heb jij de moed?

Heb jij de moed om zulke stappen te zetten? Ik hoop het van harte. Geen een van die ouderen uit het boek van Bronnie Ware zij: ‘ik wou dat ik meer geld had verdiend’ of ‘ik wilde dat ik verder was gekomen in mijn loopbaan’. Tijd dus om nu te bedenken wat je belangrijk vindt, in plaats van later te bedenken wat je belangrijk vond! Lukt het niet alleen om dit aan te pakken? Laten we er eens over doorpraten bij een bak koffie.

 

Het jaar 2021 is bijna voorbij. Als we niet uitkijken denderen we zo het nieuwe jaar in. Het is echter goed als we even stilstaan bij 2021. Het einde van het jaar is een goed moment om terug- en vooruit te blikken. We nodigen je uit om onderstaande vragen eens te bespreken met vrienden of familie.

Stilstaan bij je handelen is vooruitgang

REFLECTIEVRAGEN om terug te blikken op 2021

  • Wat was het mooiste moment van 2021?
  • Hoe heb je jezelf in het afgelopen jaar gevoeld?
  • Welke successen heb je in 2021 geboekt?
  • Wat maakte dat het een succes was?
  • Welke eigenschappen en kwaliteiten heb je hiervoor ingezet?
  • Wat heb je over jezelf geleerd in 2021?
  • Wie heeft je het meest verrast of geholpen?
  • Welke tegenslagen heb je gehad en wat kun je hiervan leren?
  • Waar wil je nooit meer naar terug?
  • Wat heb je goed gedaan en waar je ben je trots op?
  • Heb je genoeg tijd voor jezelf genomen?
  • Op welk moment moest je echt je weerstand overwinnen?

REFLECTIEVRAGEN om vooruit te kijken naar 2022

  • Hoe wil je je in 2022 voelen?
  • Welk verlangen ga je waarmaken?
  • Waar hoop je op?
  • Welke dingen wil je graag realiseren in 2022?
  • Welke processen wil je optimaliseren 2022?
  • Waarvan wil je afscheid nemen in 2022?
  • Welke dingen wil je nog meer doen omdat je er energie van krijgt?
  • Met wie wil je meer tijd doorbrengen?
  • Wanneer neem je tijd om te ontspannen?
  • Waar ga je meer ‘ja’ tegen zeggen?
  • Waar ga je meer ‘nee’ tegen zeggen?
  • Wat is op dit moment het allerbelangrijkst voor je?
  • Waar word jij vrolijk van?
  • Waar krijg je energie van?
  • Wat kost je energie?
  • Hoe is je werk-privébalans?
  • Heb je voldoende tijd besteed aan de mensen die echt belangrijk voor je zijn?
  • Welk cijfer geef je jouw gezondheid?

Nat het even stilstaan bij 2021 wenst Vriend en Vuur je een gelukkig 2022, vol persoonlijke groei en verbondenheid.