Nederlanders staan bekend als hardwerkende mensen. Het schijnt in onze calvinistische roots te liggen. Hard werken is goed, maar waar ligt je grens? Als (jonge) zelfstandige of ‘gewoon’ in loondienst is het een uitdaging om die grens te vinden, te bewaken en te communiceren. Want je leeft maar één keer en het zou zonde zijn als je later spijt hebt van hoe je met je kostbare tijd en grenzen bent omgegaan.

Van oude mensen en hun spijt

Bronnie Ware, een palliatief verpleegkundige, interviewde voor haar boek ‘The Top Five Regrets of Dying’ mensen die aan het eind van hun leven waren gekomen. Ze vroeg hen waar ze spijt van hadden. ‘Ik wou dat ik niet zo hard gewerkt had’, was een van de meest voorkomende antwoorden.  En: ‘Ik wou dat ik in contact was gebleven met mijn vrienden’. Het meest gegeven antwoord was: ‘Ik wou dat ik minder het leven had geleefd dat anderen van me verwachtten en meer moed had om zelf te leven’.

Confronterend he? Nu is spijt niet zo’n hele positieve emotie. Maar we kunnen wel wat leren van deze oude mensen. Hun levenservaring is helpt jou in het hier en nu.

Kijk naar de onderstroom

Als je niet uitkijkt ben je in je werk vooral bezig met de bovenstroom; dat wat als eerste voor de hand ligt, of… zoals het ijsbergmodel mooi duidelijk maakt… wat boven water zichtbaar is. Je bent bezig met je taken, de inhoud daarvan, procedures en je functie. Uiteraard neem je verantwoordelijkheid, want daar krijg je voor betaald. En je wilt je manager of je opdrachtgevers natuurlijk niet teleur stellen. Maar, waar ligt je grens?

Om eerlijk naar grenzen te kijken en gezond in balans met jezelf te blijven is het veel beter om naar de zgn. onderstroom te kijken in het ijsbergmodel. Wat gebeurt er in het niet zichtbare, onder water? We komen dan uit bij vraagstukken rondom overtuigingen, je rol in je bedrijf, innerlijke drijfveren, sympathieën, waarden, taboes en gevoelens. Hierin kun je (onbewust) verdwalen en daardoor uit balans raken. Want, wanneer je vader zich altijd te pletter werkte en alle verantwoordelijkheid (ook deels die van anderen) op zich nam, kun je er vanuit gaan dat jij hier ook gevoelig voor bent. En wanneer je bevestiging zoekt bij je klanten of manager door te presteren of hen te pleasen, dan is het ook moeilijk om ‘stop’ te zeggen. Dus, waar ligt je grens?

Wat vind je belangrijk?

Geld is fijn, een goed lopend bedrijf ook, of een mooie carrière. En het past ook perfect in de sociale verwachtingen. Ouders zijn trots op goed presterende kinderen, een mooie carrière doet het goed op verjaardagsfeestjes en een dikke auto zit toch net iets lekkerder. Maar wat vind je echt belangrijk in je leven? De meeste mensen antwoorden: familie en vrienden. Herken je dat? En hoeveel tijd besteed je aan familie en vrienden?

Oefening: Zet het eens op een rijtje:

Ga even rustig zitten. Schrijf voor jezelf op wat je het allerbelangrijkste vindt in je leven. Zet dat onder elkaar. Denk bijvoorbeeld aan, sociale contacten, gezondheid, vrijheid, geloof enz.

Begin met het belangrijkste bovenaan te zetten en maak zo een top vijf. Doe nu hetzelfde met je tijdsbesteding. Begin bovenaan te zetten met dat waar je het meeste tijd aan besteed. Slapen laten we even buiten beschouwing; ja, heel belangrijk ook .

Mooi! Nu de vraag: ben je tevreden als je deze twee lijstjes naast elkaar legt? Ja, natuurlijk moet je veel tijd besteden aan werken; zonder inkomen is het leven wel heel erg ingewikkeld. Maar klopt de balans?

Stel grenzen

Nu je wat inzicht hebt, is het tijd om doelen te stellen. Hoeveel tijd wil je minimaal per week besteden aan die top vijf van belangrijke zaken? Meer dan je nu doet? Dat betekent dat je jezelf ook moet gaan begrenzen. Doordeweeks drie keer met je gezin eten? Goed plan, maar dan moet je dus om half zes je pc afsluiten. Wil je een keer in de week een dagdeel vrij zijn om de natuur in te gaan? Top! Maar dat betekent dus dat je wat taken moet afstoten en wat minder geld verdient.

Heb jij de moed?

Heb jij de moed om zulke stappen te zetten? Ik hoop het van harte. Geen een van die ouderen uit het boek van Bronnie Ware zij: ‘ik wou dat ik meer geld had verdiend’ of ‘ik wilde dat ik verder was gekomen in mijn loopbaan’. Tijd dus om nu te bedenken wat je belangrijk vindt, in plaats van later te bedenken wat je belangrijk vond! Lukt het niet alleen om dit aan te pakken? Laten we er eens over doorpraten bij een bak koffie.