Alle artikelen die te maken hebben met persoonlijke groei

Hoe lang zit jij al in je comfortzone? Anders gezegd: hoe lang leef je al het vertrouwde leventje waarin elke dag min of meer hetzelfde is? Een leven waarin jij ‘in control’ bent. Heerlijk comfortabel maar ook een beetje saai, toch? Ik wil je uitdagen om eens na te denken of dit echt het leven is dat je de komende jaren wilt voortzetten.

Waarom je gehecht bent aan je comfortzone

Je comfortzone is de plek waar jij op de troon zit. Je hebt de zaken onder controle. En dat is heerlijk. Het onbekende houd je buiten de deur. En daar heb je alle reden voor. Onbekende dingen kunnen angstige gevoelens oproepen. Angst voor het onbekende zorgt ervoor dat we geneigd zijn om voor het vertrouwde te kiezen.

Gedachte-experiment

>>> Sluit je ogen. Visualiseer in je hoofd je huidige leven. Denk aan welke baan je hebt, waar je woont, hoe je je vrije tijd invult e.d. Maak een denkbeeldige stap van 10 jaar zonder dat je grote veranderingen hebt doorgemaakt. Wat zie je? Je hebt misschien een iets grotere auto, je partner, kinderen en vrienden zijn ouder geworden en je hypotheek- of studieschuld is wat afgenomen. Zet nu weer een stap van 10 jaar. Wat zie je nu? Een wat ouder persoon, misschien een klein buikje maar nog steeds dezelfde baan/vrienden/hobby’s. Is dat het leven dat je voor ogen had toen je nog jonger was?

Van comfortzone naar vrije ruimte

Ja het is dus heerlijk die vertrouwde ruimte. Maar tegelijkertijd is het een gesloten ruimte waarin jij van binnenuit de deur op slot hebt gedaan. Je laat het onbekende buiten de deur. En dat is zonde, doodzonde.

Angst is de bewaker die je gevangenhoudt in de kooi van je veilige leven.

Als kind dromen we over grote dingen: profvoetballer of astronaut worden. Een wereldreis maken of een superheld worden. Ja, tamelijk onrealistisch vaak. Als volwassene leren we deze dromen te bezweren. De stem van ons innerlijke kind laten we verstommen.

Als je uit je comfortzone wilt stappen moet je afrekenen met een grote vijand: angst. Angst is de bewaker die je gevangenhoudt in de kooi van je veilige leven.

Angsten overwinnen door er mee leren om te gaan

Angst is een heel nuttige emotie. Het houdt ons weg bij gevaar. Door angsten leven we langer. Je kunt heel moedig zijn en zonder ski-ervaring van de zwarte piste afgaan. Maar door je knikkende knieën kies je toch maar voor een blauwe. Heel slim.

Zo werkt angst dus: het houdt je op het veilige pad. Maar lang niet altijd is angst zo functioneel. Het kan ook disfunctioneel worden of veel te groot. De keerzijde van angst is dat je altijd maar in je comfortzone blijft en zelfs niet van de blauwe piste af durft.

Angst verdwijnt niet vanzelf. Als je bang bent om te skiën verdwijnt dat maar op een manier: door het te doen. Ga dus niet wachten tot angst verdwijnt maar leer er mee te dealen.

Zo deal je met je angsten

Heel hard tegen jezelf zeggen: je moet niet bang zijn, werkt niet.

Angst laat zich niet wegduwen. Dus heel hard tegen jezelf zeggen: je moet niet bang zijn, werkt niet. Geef juist aandacht aan angst. Als je op het punt staat om iets engs te doen, adem dan rustig en zeg tegen jezelf: ik vind dit eng, ik voel angst, dat mag er zijn maar ik laat me er niet door afschrikken.

Binnenkort hoop ik wat meer over dit onderwerp te schrijven. Er is namelijk veel onderzoek naar gedaan en dat deel ik graag met je. Houd daarom mijn blog in de gaten. Kun je niet wachten? Een heel aardig boek over angst is het boek Vrij van angst van psycholoog Jud Brewer.

Droom klein

Kijk, het is natuurlijk prachtig als je emigreert naar Spanje en daar je leven wilt opbouwen zoals Wilco en Denise (zie bijgevoegd videofragment). Maar ik wil je vooral aanmoedigen om klein te dromen. Om te emigreren moet je toch uit een bepaald hout gesneden zijn. Dit past lang niet bij iedereen.

Om stappen uit je comfortzone te zetten moet je klein beginnen. Hoe groter de stap hoe meer angst je ervaart. En dat kan ervoor zorgen dat je helemaal geen stap zet. Begin dus met kleine stapjes, zo krijg je controle over je angsten.

Maak stappen die bij jou passen

Uit je comfortzone breken doe je niet zomaar. Het klinkt groots en meeslepend. Maar het kan ook een recept zijn voor een burn-out. Je moet namelijk niet zomaar een stap zetten. Je bijvoorbeeld opgeven voor een amateurtheatergezelschap kan een mooie stap zijn maar dit moet wel bij je passen.

Voor een andere afslag in je loopbaan bijvoorbeeld moet je eerst goed bedenken wat bij je past. Uit je comfortzone stappen begint dus met de vraag: wie ben ik, en vervolgens, wat wil ik. Op die moeilijke vragen helpen we je graag met het zoeken van een antwoord. Kijk eens onder het kopje Personal Coaching op onze website of lees dit blog eens.

 

 

 

 

 

 

 

 

In dit blog wil ik het hebben over timemanagement. Heb jij het gevoel dat je eigenlijk altijd tijd tekortkomt dan moet je zeker verder lezen. Je kunt namelijk een druk leven hebben zonder het gevoel van druk te ervaren. Ja echt, als je slimmer met je tijd omgaat ben je relaxter en haal je veel meer uit je dag.

Timemanagement, waarom het nodig is

Uren, dagen en weken vullen zich vanzelf. Misschien herken je dat wel. Je hebt een dagje vrij, eindelijk even niets. En toch vloog de dag voorbij en vraag je je aan het einde van de dag af waar je eigenlijk al die uren mee gevuld hebt. Dat is belangrijk om te onthouden: tijd vult zich vanzelf.

Als je dus niet bewust omgaat met je tijd vervliegt het. Dan is tijd de baas over jij. Als je echt efficiënt wilt zijn zonder stress dan moet jij het heft zelf in handen gaan nemen. Timemanagement dus.

Tijd is veel waardevoller dan geld.

Want tijd is ontzettend waardevol. Ja, veel waardevoller dan geld. Van geld kun je meer krijgen, van tijd niet.

Timemanagement en bloktijd

Bij timemanagement:

  • Ga je bewust met je tijd om;
  • Kies jij waar je je tijd aan besteedt;
  • Ben je daardoor efficiënter en productiever.

Het mooi aan timemanagement is dat je tegelijkertijd effectiever bent en minder gehaast leeft. Je haalt veel meer uit je dag en toch heb je minder stress. Klinkt haast te mooi om waar te zijn, toch?

Het belangrijkste hulpmiddel bij timemanagement is bloktijd.

Ik ga het je uitleggen. Bloktijd is een afgebakende tijd waarin je je richt op een specifieke taak. Zelf kies ik er bijvoorbeeld voor om maandagochtend van 10 tot 11 uur al mijn administratie te doen. De telefoon gaat even op stil, geen afleiding, kopje koffie erbij en gaan.

Straks geef ik je nog wat extra tips om zelf aan de slag te gaan met timemanagement. Maar eerst moeten we het even hebben over je motivatie.

Wat is jouw motivatie?

Goed met je tijd omgaan werkt alleen als je gemotiveerd bent. Timemanagement begint dus met de vraag waarom je doet wat je doet. Als je niet enthousiast bent over je studie, je werk dan is het lastig om je tijd goed in te vullen.

Een duidelijk doel voor ogen hebben zorgt ervoor dat je meer gemotiveerd ben. Als je niet echt weet waarom je iets doen of je leven mist richting, dan werkt timemanagement veel minder goed.

Eens doorpraten over wat je drijft en of je werk of studie daar wel bijpast. Boek eens een keer een coachingsgesprek bij Vriend en Vuur. Of laat je coachen op het gebied van loopbaan.

Zeven tips voor een betere omgang met tijd

  • Gebruik bloktijd

Dit is de belangrijkste tip. Reserveer tijd om aan een specifieke taak te werken. Dit begint dus met het maken van een planning. Noteer blokken in je agenda en schrijf de taak erbij die je dan gaat doen.

  • Ontdek waar je nu je tijd aan besteedt

Analyseer hoe je nu je dag invult. Hou het eens bij op je mobiel of in een schriftje. Dit zorgt ervoor dat je inzicht krijgt waar je nu je tijd aan besteedt.  

  • Werk met een takenlijst

De tip van mijn opa die ik je gaf in het filmpje (zie bijgevoegd videofragment) werkt nog steeds. Schrijf op wat je noodzakelijke taken zijn. Koppel ze gelijk aan je ‘bloktijdagenda’. Nuttige dingen kun je het beste ook maar gelijk plannen.

  • Neem pauze!

Pauzes zijn ontzettend belangrijk. Je hersenen hebben regelmatig tijd nodig om even alles te verwerken. Ga even naar een andere ruimte. Ga niet op je telefoon zitten scrollen of Tiktok-filmpjes kijken, daardoor krijgen je hersenen geen rust. Kies ervoor om even in de tuin te gaan zitten, met je collega te babbelen bij het koffieapparaat of doe wat rek- en strekoefeningen.

Uit onderzoek is gebleken dat mensen die regelmatig pauze nemen veel effectiever zijn dan mensen die het niet doen. Heel de dag achter elkaar doorwerken werkt dus niet. Neem minimaal elk uur, 15 minuten pauze. Je reset zo je hersenen en je kunt je daarna weer beter concentreren.

      > Vind je het moeilijk om pauzes te nemen? Plan ze dan in!

  • Beantwoord je appjes en mailtjes op een vast moment

De hele dag door worden we bestookt met allerlei berichtjes. Als je hier direct op reageert ben je steeds uit je concentratie. Kies een vast moment of momenten om daarop te reageren. In deze tijd is het heel belangrijk om te leren dat je ook onbereikbaar mag zijn.

Moeite om goed met je mobiel om te gaan? Ik schreef er eerder dit blog over.

  • Stop met multitasken

Het tegenovergestelde van bloktijd is multitasken: meerdere activiteiten tegelijkertijd doen. Dit is funest voor onze concentratie. Uit onderzoek is gebleken dat onze hersenen dit niet aankunnen.

  • Maak notities

Terwijl je geconcentreerd aan het werk bent kunnen er toch allerlei gedachtes bij je opkomen waar je iets mee moet. Leg een notitieblok op je bureau waarop je dit soort zaken kunt noteren.

Bijvoorbeeld dat je straks niet moet vergeten nog even je medicijnen op te halen of dat je vanavond die vriend moet bellen. Als je het opschrijft ben je het kwijt en kun je weer verder met je werk.

Ik ben ervan overtuigd dat deze handvatten je zullen helpen om meer de baas te worden over je eigen tijd. Natuurlijk lukt het niet in een keer om alle tips goed toe te passen. Blijf jezelf wel herinneren aan de tips. Print ze uit, hang ze boven je werkplek en weet dat je elke dag weer een nieuwe kans hebt.

Steeds meer mensen lopen rond met burn-outklachten door gebrek aan betekenis in hun leven. De afgelopen 20 jaar verdubbelde het aantal gevallen. Ook bij jonge mensen is het steeds vaker zichtbaar. De belangrijkste oorzaak is niet de hoge werkdruk of de prestatiemaatschappij. Nee, het heeft er alles mee te maken dat we in de afgelopen jaren iets zijn kwijt geraakt: zingeving; oftewel het gevoel dat we van betekenis zijn.

Waarom willen we van betekenis zijn?

Als mensen zijn we geschapen om in verbinding met anderen te leven. We zijn geen eenlingen. Toch is onze maatschappij steeds verder geïndividualiseerd. We zijn vaker op onszelf teruggeworpen. En dat is doodzonde. Want van betekenis zijn kun je pas als je verbonden bent met andere mensen.

Dirk de Wachter, een Vlaams psychiater zegt het zo: “Van betekenis zijn, heeft veel te maken met verbinding met de ander. Als wij op onszelf terugvallen, en weinig anderen hebben om mee samen te leven, dan dreigt betekenisloosheid.”

Wat is een betekenisvol leven?

Je leven krijgt dus pas betekenis in verbondenheid met anderen. Het gaat erom dat je wat losser van jezelf komt. Dat kan heerlijk zijn. In deze tijd zijn we zo gericht op onze eigen idealen en dromen.  Maar het maakt ons niet gelukkiger als het steeds maar om onszelf gaat.

Dat geluk dus niet zit in enkel veel geld en een goede gezondheid voelen we wel aan. We hebben dus betekenis nodig. En dat vinden we alleen als we ook van betekenis zijn voor anderen.

Wat zingeving oplevert

Als we een betekenisvol leven leiden levert dat tal van voordelen op. Ja, ook daar is onderzoek naar gedaan. Michael Steger, een Amerikaans psycholoog, ontdekte dat mensen die hun leven als betekenisvol ervaren, blijer zijn, minder angstig en depressief zijn en meer tevreden zijn met hun baan.

Hoe kun jij van betekenis zijn?

 

  • Investeer in je sociale leven!
    Verbinding met anderen maakt ons gelukkiger. Zoek aansluiting bij een club, maak een praatje met de buurman, doe, net zoals Dorien, (zie bovenstaande video) vrijwilligerswerk.
  • Breng je gedrag in overeenstemming met wat je belangrijk vindt
    Ontdek wat jij belangrijk vindt en zet stappen die daarbij passen. We hebben een verhaal nodig in ons leven. Een narratief noemen we dat: een persoonlijk en uniek verhaal dat jouw leven richting geeft.

Voorbeeld narratief:

Een vriend van mij heeft een kindje verloren aan een zeldzame ziekte. Nu zet hij zich in om geld in te zamelen en meer bekendheid te geven aan deze ziekte. Dat is zijn unieke verhaal waarom zijn leven ertoe doet.

 > Wat is jouw unieke verhaal?

  • Praat over de grote vragen
    Een mens is een zinzoeker. We verschillen hierin van dieren die puur hun instinct volgen. We zoeken naar meer; het hogere. Praat erover met vrienden en familie over.
  • Draag bij aan een betere wereld
    Grote problemen kunnen we niet oplossen, denk bijvoorbeeld aan het klimaatprobleem of de oorlog in Oekraïne. Dat kan heel frustrerend voelen. Maar laat je er niet door verlammen. In jouw kleine wereld kun je bijdragen aan een betere wereld.

‘Wees zelf de verandering die je in de wereld wilt zien.’

Mahatma Gandi

> Tip: Ga de natuur in!

Het is natuurlijk heerlijk om even de natuur in te gaan en tijd voor bezinning te hebben. Maar wist je dat de natuur nog een ander effect op je heeft? Daar ’s avonds naar de sterrenhemel te kijken of door een wandeling te maken in het bos komen we ‘los van onszelf’.

We raken dan onder de indruk van de grootsheid van de natuur en het leven. Hierdoor relativeren we ons eigen bestaan en gaan we ons minder belangrijk vinden. Mensen die vaak in de natuur zijn gaan socialer gedrag vertonen.

Bij Vriend en Vuur kennen we de kracht van de natuur. Daarom organiseren we wildernisreizen en gaan we regelmatig een weekend met een groep naar de Ardennen. Neem eens een kijkje op onze site.

Coaching

Je kunt er haast niet onderuit, het zoeken naar zingeving hoort bij je leven. Die zoektocht moet je aangaan voor een goed leven. Om te leven hebben we betekenis nodig. Wil je het gesprek hierover eens aangaan? Door middel van coaching helpen we je graag op weg om je eigen narratief te ontdekken.

 

Zo’n 40 jaar van ons leven werken we. Het is een van de belangrijkste tijdsinvesteringen. Toch is 40 procent van de werkenden niet tevreden met zijn baan. Hoe zit dat bij jou? Ben jij gelukkig in je baan? Ga jij wél fluitend naar je werk?

Waarom mensen werken

De belangrijkste reden waarom mensen werken is het inkomen. Om een leuk en goed leven te kunnen leiden heb je voldoende geld nodig. Maar dit is lang niet de enige goede reden. Werk geeft structuur in je leven, het zorgt voor sociale contacten en we ontlenen identiteit aan werk.

Er zijn genoeg banen te vinden die jou een mooi salaris opleveren, waarbij je sociale contacten hebt en waardoor je structuur in je leven ervaart. Maar sluit jouw baan ook aan bij wie je bent? Wil jij ook graag fluitend naar je werk? Daarover wil ik het hebben.

Kiezen is moeilijk

Veel jongeren worstelen met loopbaanvragen. Wat past bij mij, zit ik op het goede spoor of blijf ik dit werk de komende jaren nog doen? Als je hulp wilt bij dat soort vragen geef je dan op voor onze loopbaanbegeleiding.

“Kiezen is ook verliezen”

Het is helemaal niet zo makkelijk om de juiste keuze te maken. Er zijn zoveel opties en als je het een kiest verlies je ook wat. Als je een opleiding tot verpleegkundige hebt gevolgd stap je niet zo makkelijk meer over naar bijvoorbeeld het onderwijs. Kiezen is dus ook verliezen. Lees dit blog over keuzestress.

Stel jezelf deze vragen

Het vinden van de juiste baan of een passende opleiding begint met het stellen van deze drie vragen:

  • Wie ben ik?
  • Wat kan ik?
  • Wat wil ik?

Ik ben ervan overtuigd dat jouw ideale baan een antwoord is op deze drie vragen.

Als ik het voor mezelf moet beantwoorden: ik ben een sociaal dier met het liefst elke dag mensen om me heen. Ik kan goed verbinding tussen mensen leggen en organiseren gaat me goed af. Wat ik wil is dat mensen authentiek zijn en zichzelf laten zien. Voilà, daar staat Vriend en Vuur voor.

Hoe vind je antwoorden?

“De belangrijkste vraag in de zoektocht naar je ideale job is: wie ben ik?”

Net zoals Wiebe (bijgevoegde video) kun je er door gebeurtenissen achter komen dat je bijvoorbeeld een sociale kant in jezelf hebt of dat je best goed bent in leidinggeven. Maar lang niet altijd komt het zomaar op je pad. Voordat ik begon met Vriend en Vuur heb ik uren, dagen, maanden gesproken met vrienden, collega’s en andere coaches. Zo kreeg ik het antwoord op de vraag ‘Wie ben ik?’.

Want dát is de belangrijkste vraag in de zoektocht naar je ideale job: ‘wie ben ik?’ Helemaal niet zo’n makkelijke vraag. In mijn vorige blogpost ‘Zo ontwikkel je persoonlijkheid’ help ik je al wat op weg met het vinden van antwoorden. Het is erg belangrijk dat je werk in het verlengde ligt van wie je bent. Werk mag je energie kosten, zeker, maar het moet je ook energie opleveren. Het gevaar van een burn-out is anders levensgroot. Alleen door jouw baan aan te laten sluiten bij de antwoorden op die vragen krijg je het voor elkaar om fluitend naar je werk te gaan!

“Iedereen is geniaal, maar als je een vis beoordeelt op zijn vermogen om in een boom te klimmen, zal het zijn hele leven geloven dat hij dom is.” –  Albert Einstein

Doe de scan

Bij Vriend en Vuur hebben we al veel jongeren geholpen met het vinden van het juiste spoor. Een krachtig hulpmiddel daarbij is de ‘Vriend en Vuur loopbaanscan’. Neem eens een kijkje op de pagina loopbaanbegeleiding op onze website.

Heb de moed (en vooral het uithoudingsvermogen)

Veranderen van baan gaat niet van de een op de andere dag. Misschien moet je wel een avondopleiding gaan volgen naast je huidige baan. Best pittig. Of je hebt besloten dat je iets voor jezelf wilt beginnen maar je ziet de volgende dag al allerlei leeuwen en beren op je pad. Dan is het gevaar dat je snel weer teruggaat naar je oude vertrouwde leven. Veiligheid boven je hart volgen.

Je hebt anderen nodig die je motiveren en je herinneren aan waarom je dit doet. Bij Vriend en Vuur lopen we graag een tijdje met je op. Onthoud dit: Grote veranderingen beginnen met kleine stappen.

Hoe goed ken jij jezelf? Wat vertel je als mensen vragen wie je bent? Begin je dan over wat je doet of kun je vertellen wat jou als persoon kenmerkt? In dit blog wil ik het hebben over persoonlijkheid: wat het is, hoe je het ontwikkelt en waarom je leven fijner is als je je eigen persoonlijkheid kent?

Wat is het, je persoonlijkheid?

Je persoonlijkheid is dat wat jou kenmerkt en waarin je verschilt van de ander. Typisch jij dus. Je bent bijvoorbeeld een echte flapuit of een heel gestructureerd persoon die weinig aan het toeval overlaat. Het is fijn als je weet wat jouw persoonlijkheid is. Het helpt je bijvoorbeeld om betere keuzes te maken of om je onzekerheid te overwinnen.

Persoonlijkheid is iets wat niet vaststaat, het is in ontwikkeling.  Het bestaat uit drie delen: je karakter, je temperament en je vermogens. Aan de hand van die drie persoonlijkheidskenmerken leg ik je uit wat het is. Probeer al lezend de informatie op jezelf te betrekken zodat je meteen begint met persoonlijkheid ontwikkelen.

Karakter

De kern van je persoonlijkheid is je karakter. Het zijn erfelijke en aangeleerde eigenschappen. Je kunt ze onderverdelen in vijf belangrijke kenmerken:

De Big five persoonlijkheidskenmerken

  1. Extravert of introvert
    Gericht op de buitenwereld: energie krijgen van gezelschap (extravert) of gericht op de binnenwereld: energie krijgen van op jezelf zijn (introvert).  
  1. Meegaand of dominant
    Socialer en milder of competitiever.
  1. Ordelijk of wanordelijk
    Zorgvuldig en gestructureerd of flexibel en soms wat chaotisch.
  1. Rustig of onrustig
    Van nature kalm, niet snel van je stuk te brengen of wat gevoeliger en sneller bezorgd.
  1. Open of behoudend
    Open voor nieuwe ervaringen, vol nieuwe ideeën of traditioneler; het liever bij het oude houden.

Temperament

Je temparement is hoe jij reageert in bepaalde situaties. Het is hoe levendig je bent. Als je net hoort dat je geslaagd bent, spring je dan een gat in de lucht of blijft het bij een glimlach? Waar je het ook goed ziet is in het verkeer. Ben jij zo iemand die het liefst gaat seinen en claxonneren als een ander te lang op de linkerbaan blijft rijden of doet het je niet zoveel?

Vermogens

Vermogens zijn de kwaliteiten die in je genen zitten. Je bent geboren met een muzikaal vermogen of je kunt heel goed tennissen. Als je een kind observeert kun je die vermogens vaak al ontdekken. Het zijn ook de dingen die je leuk vindt om te doen. De rest van je leven blijf je je persoonlijkheid ontwikkelen.

>>> Persoonlijkheid is dus de mix van karakter, temperament en vermogens. Ze maken jou dat unieke wezentje.
.

Hoe kan je persoonlijkheid ontwikkelen?

Het verhaal van je persoonlijkheid begint al bij je geboorte. Je hebt in aanleg al een bepaald karakter. Toch houdt het verhaal hier nog lang niet op. Het gezin waarin je opgroeit, hoe je ouders met je omgaan en in welke cultuur je wieg staat, is zeer bepalend voor wie je bent en wordt. We noemen dit: je omgeving. Maar ook later in je leven blijft je persoonlijkheid zich ontwikkelen. Laten we eens kijken hoe je je tot nu toe hebt ontwikkeld.

Toets je ontwikkeling: kijk naar je zelfbeeld en je identiteit

Zelfbeeld

‘Wie ben ik’ en ‘wat kan ik’ zijn de twee belangrijkste vragen die je antwoord geven op de vraag naar je zelfbeeld.

Wie ben ik? Je ontdekt wie je bent door je te vergelijken met anderen. Dat doe je al vroeg in je leven en eerst nog heel onbewust. Je kijkt naar vrienden of familieleden en merkt wat overeenkomsten en verschillen zijn.

Als ik een vakantie ga boeken heb ik dat in een uurtje wel geregeld. Zijn de voorzieningen een beetje op orde, zien de foto’s er leuk uit en is de prijs ok? Zo ja, dan is het geregeld. Een vriend van mij trekt hier een paar dagen voor uit. Hij vergelijkt reviews, leest de kleine lettertjes en checkt of hetzelfde huisje bij een andere aanbieder niet goedkoper is.

Zo is die vriend voor mij een spiegel die me laat zien dat ik anders ben dan hij. Hij helpt me om mijn zelfbeeld helderder te krijgen.

Wat kan ik? Je omgeving laat je ook merken wat jouw kwaliteiten zijn. Je opvoeders, docenten en leeftijdsgenoten laten je merken wat je goed of minder goed kunt.

>>> Je zelfbeeld gaat dus over de vragen ‘wie ben ik’ en ‘wat kan ik’.

Als je wat verder bent gekomen met deze vragen komt de onvermijdelijke vraag: wat wil ik met mijn mogelijkheden?

Identiteit is het gevoel een uniek en innerlijk samenhangende persoon te zijn ondanks alle veranderingen in relatie tot anderen.

Erik Erikson

Identiteit

Als je de zelfbeeldvragen steeds beter kunt beantwoorden ontstaat er iets unieks: jouw identiteit. Hoe ouder je wordt hoe duidelijker je dit voor ogen hebt. De beroemde psycholoog Erik Erikson noemt vier gevoelens die tijdens je leven steeds verder ontwikkelen en die kenmerkend zijn voor identiteit. Als je identiteit al verder is ontwikkeld herken je ongetwijfeld deze gevoelens:

  • Gevoel van samenhang: Ook al heb je meerdere rollen in je leven, je ervaart dat je in verschillende situaties toch steeds dezelfde persoon bent.
  • Gevoel van erkenning en herkenning: Je krijgt waardering van anderen om wie je bent.
  • Gevoel van vrijheid in afhankelijkheid: Je bent gebonden aan regels maar je hebt wel het gevoel dat je daarbinnen dingen kunt doen die je wilt.
  • Gevoel van een zinvolle toekomst: Je ziet jouw toekomst als zinvol, je hebt doelen voor ogen en voelt je nuttig.

>>> Hoe herkenbaar zijn deze gevoelens voor jou?

                >>> En zijn deze gevoelens door de jaren heen sterker geworden?

Als je positieve opvoeders en identificatiefiguren hebt gehad dan zullen bovenstaande gevoelens in iedere levensfase sterker worden. Je wordt dan iemand. Maar lang niet altijd gaat het persoonlijkheid ontwikkelen goed. Als de invloed van je omgeving niet altijd positief was kunnen er problemen ontstaan. Denk bijvoorbeeld aan gevoelens van schaamte, angst of minderwaardigheid.

Misschien moet je jezelf eerst tegenkomen voordat je het kunt zijn

Loesje

Het kan zijn dat je vastloopt in je leven omdat je eigenlijk altijd hebt gedaan wat er van je verwacht werd. Of dat je om een andere redenen niet tot een goede identiteitsontwikkeling bent gekomen. Dan helpen we je graag. Bovenstaande theorie gaan we dan stap voor stap met je door. Wat is je karakter, waar liggen je vermogens of is er pijn uit het verleden omdat je te weinig erkenning hebt gehad? De weg naar persoonlijkheid is soms pijnlijk maar het maakt je uiteindelijk een completer en mooier mens.

Doorpraten over dit blog? Neem eens contact op 

 

Wat doe jij ’s morgens als eerste als je wakker wordt? Is dat half slapend op de tast naar je telefoon grijpen? Ja? Dan moet je zeker deze blog lezen. Ik wil het namelijk met je hebben over je telefoongebruik en of je daar tevreden mee bent. Want een ding is zeker: we zitten debiel veel op onze mobiel.

Schrik jij ook van je schermtijd?

Ik schrok me rot toen ik voor het eerst zag hoeveel tijd ik per dag besteed aan mijn mobiel, herken jij dat ook? Gemiddeld kijken jongeren 6 tot 7 uur per dag op een scherm. En de meesten vinden dit veel te veel.

Een gewoonte veranderen is lastig, maar ook minder moeilijk dan je denkt.

Misschien heb je al eens geprobeerd te verminderen en lukte dit een paar dagen maar verslapte je weer. En dat is niet zo gek, een gewoonte veranderen is lastig, maar ook minder moeilijk dan je denkt. Het gaat erom hoe je dit doet. Daarbij wil ik je helpen en je uitleggen wat er nodig is om blijvend je gedrag te veranderen.

Wat biedt je telefoon jou?

Als je minder je telefoon wilt gebruiken moet je eerst nadenken over wat die telefoon jou biedt. Welke behoeften worden vervuld als je hem er weer eens bij pakt? Vaak zijn dit primaire behoeftes als: nieuwsgierigheid, contact maken of de behoefte aan controle. Daar is natuurlijk niets mis mee. Het probleem is dat het behoeftes zijn die nooit volledig bevredigd worden. Er is altijd het verlangen naar meer.

Als je net stevig gegeten hebt, zit je wel even vol voor een tijdje. Maar als je net je nieuwsgierigheid hebt gevoed door een half uur lang story’s te bekijken op Instagram zit je niet vol. Je schakelt naar Tiktok of Snapchat en gaat door. Wie is er dan nog de baas? Ben jij dat of is het die slimme app-ontwikkelaar die jou probeert zo lang mogelijk aan dat scherm te laten plakken?

Het rottige is dat jouw brein went aan al die snelle informatie. Het zijn korte fijne prikkels die je naar meer doen verlangen. Maar ondertussen ontstaat er een gevoel van onrust, want als je even niet op je telefoon kijkt zou je zomaar iets kunnen missen. FOMO noemen we dat: Fear Of Missing Out. En daarom neem je je telefoon mee naar de wc, of krijg je de schrik van je leven als je zonder telefoon van huis bent gegaan.

Jouw behoefte aan controle, contact of nieuwsgierigheid maakt je zo afhankelijk van dat apparaat. Maar je hebt nu ook hopelijk door dat je telefoon niet dat voldane gevoel kan geven. Het is veel fijner om die behoeftes op een andere manier te vervullen. Een half uur lang je story’s bekijken op Insta is toch niet te vergelijken met een goed gesprek met een vriend? Dus waar besteed je je tijd aan?

Als je uren per dag je telefoon gebruikt dan zorg je slecht voor jezelf.

Wat kost te veel telefoontijd je eigenlijk?

Als je uren per dag je telefoon gebruikt dan zorg je slecht voor jezelf. Dat is niet zomaar mijn mening maar dat blijkt uit onderzoeken. De zeven belangrijkste nadelige gevolgen zijn:

  • minder concentratie
  • minder energie
  • meer stress
  • meer somberheid
  • slechtere slaap
  • slechter contact met anderen
  • zichtverlies

Pak de regie terug

Even een waarschuwing vooraf. Je gewoonten veranderen is hard werken. Maar je brein zit zo in elkaar dat ook jij dat kan. We zijn zo ontworpen dat we gedrag kunnen aanpassen. Laat ik je wat handvatten aanrijken. Eerst een paar praktische tips en daarna een afsluitende oefening.

Praktische tips

  • Begin met het uitzetten van allerlei signaalfuncties. Laat dat ding dus minder piepen op een dag en zorg ervoor dat die rode bolletjes niet continue bij allerlei apps verschijnen.
  • Neem tijd om te kunnen focussen. Reserveer tijden die voor jezelf zijn waarbij je telefoon geen deel uitmaakt van je leven. Vliegtuigstand aan dus.
  • Verminder je apps. Pak je telefoon erbij en ga alle apps eens langs. Welke kun je missen? Maak bijvoorbeeld een keuze tussen Facebook of Instagram. Hoe minder apps hoe meer overzicht en rust.
  • Doe één ding tegelijk. Alles kun je koppelen tegenwoordig. Bellen met je horloge of appen met je airpods. Het lijkt zo efficiënt maar het zorgt voor een hoop onrust, elke dag weer.
  • Zorg voor offline alternatieven. Wat doe je met de tijd die je overhoudt als je minder je telefoon gaat gebruiken. Maak eens een lijstje voor jezelf.

Oefening

Minder je telefoon gebruiken begint met minder je telefoon pakken. De oefening die ik je wil meegeven de komende tijd is om je hiervan bewust te worden.

Elke keer als je weer je telefoon wil pakken moet je even ‘stilstaan’ bij dit moment. Herken de prikkel die dit veroorzaakt. Is het verveeldheid, nieuwsgierigheid of simpel een gewoonte? Keur dit niet af; accepteer die ‘telefoon-pak-reflex’. Probeer erachter te komen wat er gebeurt als je die prikkel hebt: welke behoefte heb je, wat voor gevoelens en gedachten horen hierbij? Ga dit niet analyseren maar ervaren. Als laatste keer je weer terug naar het ‘stilstaan’. Neem een minuutje hiervoor en ga weer door met waar je eigenlijk mee bezig was.

Klinkt misschien wat zweverig of niet? Maar het is echt bewezen dat deze methode helpt om gewoonten te veranderen. Oefen er eens mee. Het gaat ook jou helpen. Hoe vaker je dit doet hoe meer het een gewoonte wordt. Meer lezen over ons mobielgebruik? Lees dan het artikel: “Waarom zitten we zoveel op onze telefoon?“.

Wil je hulp bij gedragsverandering? Daar bieden wij coaching voor aan. Welkom in de blokhut van Vriend en Vuur.

Leef jij hetzelfde leven als je ouders? En ben je daar tevreden mee, is het je eigen keuze? In deze blog wil ik het hebben over loyaliteit. Je zou het kunnen omschrijven als de onzichtbare band tussen jou en je ouders die je handelen beïnvloedt. Vaak mooi en goed. Maar het kan ook de verkeerde kant opslaan; als je te veel leeft zoals zij het van je verwachten en dus niet je eigen koers durft te varen. Dan gaat het ten koste van jezelf. In dit artikel leg ik aan de hand van het OVK-model uit wat er bij je van binnen gebeurt als je dit interne conflict ervaart.

Ouder – Volwassene – Kind

Het OVK-model is ontwikkeld door Eric Berne. Deze psychiater vertaalde ingewikkelde psychologie naar eenvoudig te begrijpen modellen. Het is een van zijn meest gebruikte modellen in de coaching en dat is niet voor niets. Ik weet zeker dat het ook jou kan helpen om jezelf beter te begrijpen.

Dus, ga er even goed voor zitten dan leg ik in het kort de hoofdlijnen uit. Het model gaat ervanuit dat we drie zogenaamde ‘ego-posities’ in onszelf kennen, onze interne Ouder, onze Volwassene en ons innerlijke Kind. Die posities hebben alles te maken met loyaliteit.

De interne Ouder

De eerste positie noemen we de interne Ouder. En die ouder heeft allerlei meningen en oordelen over ons gedrag. Bijvoorbeeld: je moet je gevoelens niet laten zien of je moet beleefd zijn voor mensen met gezag. We hebben ze als kind geleerd en ze zijn bij ons gaan horen. Herken je die stemmen in je hoofd?

Een deel van die overtuigen zijn helemaal prima en helpen ons voor een goed en gezond leven, maar niet alle. Het kan dat rotstemmetje worden dat je continue bekritiseert. Ze zijn via je ouders en ouderfiguren tot je gekomen. Maar bedenk dat je opvoeders in een andere tijd leefden, ze niet hetzelfde karakter als jou hebben en dingen anders beleefd hebben.

De kunst is om in moeilijke situaties te ontdekken welke stemmen er in je hoofd klinken die bij het ouderfiguur vandaan komen. Zijn ze helpend voor je? Soms is het nodig om jezelf toestemming te geven niet naar die stem te luisteren. Moeilijk ja, loyaliteit is sterk, maar je wordt zo wel een authentieker persoon.

De kunst is om in moeilijke situaties te ontdekken welke stemmen er in je hoofd klinken.

Je innerlijke Kind

Een kind wil vrij zijn, zich verwonderen, de wereld ontdekken en groeien. Het is nieuwsgiering, spontaan en authentiek. Maar soms is dat kind niet meer zo vrij. Door alles wat je hebt meegemaakt. Het kan dan aangepast gedrag laten zien. Misschien herken je het wel uit je eigen kindertijd. Bang als je was voor afkeuring, deed je maar wat je dacht dat anderen van je verwachtten.

Onthoud dit: dat vrije Kind zit nog steeds in je. Hopelijk geef jij het voldoende ruimte. Maar misschien  is het al jaren geleden de mond gesnoerd. Het is dan superbelangrijk om dat Kind weer een stem te geven. Maar dat is niet makkelijk. Het is vaak een tegengestelde stem aan die van de interne Ouder. En zo ontstaat er een conflict of een impasse. Dat kan leiden tot piekeren, somberte of verwarring en een gevoel gevel alsof je op een dood punt zit. Dat is natuurlijk niet prettig en daardoor leg je het kind snel weer het zwijgen op. Nu komt een belangrijk advies: haal de hand van de mond van je innerlijke Kind! Geef ruimte aan emoties die er zijn en leer er goed mee omgaan. Het hoort bij je. Je doet jezelf tekort als je het geen ruimte geeft. Een conflict is een leermoment.

Een conflict is een leermoment.

Je Volwassene

In dit model draait alles om een goede balans tussen je Ouder en je Kind. Die balans brengt de Volwassene aan. Die luistert naar beide stemmen. Het is de spil in dit model. In een gezonde situatie kan de Volwassene kiezen waar je naar luistert en waarnaar niet.

Soms is het goed om naar de Ouder te luisteren. Bijvoorbeeld als die stem zegt dat het niet handig is om drie dagen achter elkaar fastfood te eten. Maar ook het Kind moet gehoord worden. Bijvoorbeeld als je weet dat je opleiding of werk niet meer passend is en je het roer moet omgooien. Doodeng natuurlijk en je Ouder schreeuwt het uit: doe het niet! Maar het Kind zegt, dit past niet bij je, ik wil het anders.

 

In een gezonde situatie maak je met alle 3 de ego-posities contact en ontwikkel je eigenheid. Geen gemakkelijke weg maar het is de weg naar echtheid, naar authenticiteit. Authentiek zijn betekent dat je:

  • je bewust bent van wat er om je heen gebeurt. Je leeft in het hier en nu;
  • de beschikking over meerdere opties en keuzemogelijkheden beseft (zeker als het lastig wordt);
  • oké bent met jezelf en geen masker draagt;
  • in staat bent verbinding te maken en te onderhouden met andere mensen;
  • verantwoordelijkheid neemt voor je eigen gedrag.

Gezonde loyaliteit

Terug naar het begin. Loyaliteit is iets moois. Het verbindt je met dierbaren en het mag je best wel eens wat kosten. Maar tegen elke prijs doen wat anderen van je verwachten is nooit goed. Je bent dan niet vrij en niet jezelf. Daarom is het goed je Volwassene te ontwikkelen. Op de momenten wanneer je een conflict ervaart, helpt die ego-positie om de juiste keuze te maken. En ja, je kunt dan soms anderen teleurstellen. Ook al zegt je interne Ouder dat dat echt heel erg is, het is niet verboden en soms juist broodnodig. Het is de verantwoordelijkheid van de ander om daar goed mee om te gaan, jij bent niet verantwoordelijk voor hun reactie. In een bloedband is dat extra moeilijk, maar zeker niet onmogelijk. Als het lukt ben je verbonden in vrijheid, dat voelt goed toch? Lees meer over het OVK-model in het artikel: “Het innerlijke kind, zorg jij er goed voor?“.

Tegen elke prijs doen wat anderen van je verwachten is nooit goed.

Doorpraten? Neem gerust contact op.

 

 

We verlangen er allemaal naar: een einde aan de coronapandemie. Zonder beperkingen weer doen wat je gewend was te doen: feestjes bezoeken, je oma omhelzen of gewoon weer ouderwets in de school- of collegebanken zitten. Terug dus naar het leven van voor 2020. Of… of wil je misschien dingen ook anders gaan doen? Door de pandemie werden we gedwongen om op een andere manier te leven. Het is mooi en goed om daar eens op terug te kijken en te bedenken wat je geleerd hebt over jezelf. Deze periode biedt namelijk veel kansen voor persoonlijke groei. Corona (bijna) voorbij, en nu? We zetten wat adviezen voor je op een rijtje.

Bedenk wie echt belangrijk voor je zijn

Doordat er even geen feestjes en verjaardagen werden gevierd werd je sociale leven kleiner. Je merkte hierdoor wie er echt toe doen in je leven. Wie heb je gemist, en met wie bleef je contact houden?

Durf jij ook contacten los te laten?

Uit sleur of gewoonte houd je soms jaren contact met mensen waar je eigenlijk geen verbondenheid meer mee hebt. Ondertussen kost het je wel tijd en vaak ook energie, terwijl het je maar weinig oplevert. Durf jij ook contacten los te laten? Dat creëert ruimte voor iets nieuws.

TIP: teken een stip op een vel papier en zet je naam erbij. Teken daar omheen drie cirkels. Een kleine cirkel, een grotere en een nog grotere. Zet de namen van degenen die je na aan het hart liggen in de kleinste cirkel. Zet andere vrienden, collega’s en familieleden in de tweede cirkel en zet kennissen en bekenden in de derde cirkel zodat iedereen die jij kent een plek heeft. Nu wordt zichtbaar wie er voor jou belangrijk zijn en in welke contacten je wilt investeren.

Wat doe je met je tijd?

Tijdens de lockdown had je wellicht opeens tijd over, terwijl het daarvoor altijd woekeren was met tijd. Het is goed om eens te bedenken hoe jij tijd ervaart. Is het een tijger die je op de hielen zit, of ben jij in staat heel bewust te kiezen en zo de baas te zijn van je tijd? Voorbij corona wil je je leven weer op orde hebben, toch?

Een belangrijke vraag bij je tijdsbesteding is: wat geeft energie en wat kost energie? Een goede balans hierin is belangrijk voor een gezonde mentale en lichamelijke conditie. Experimenteer eens met nieuwe routines. Daarvoor is ruimte op het moment dat je minder gehaast en druk bent. Bijvoorbeeld door een gezondere houding ten aanzien van je werk aan te nemen. Of door meer tijd met je geliefden door te brengen. Door minder te doen, maar met meer aandacht wordt je leven kleurrijker en vreugdevoller.

 ‘Eenvoud is het kenmerk van het ware’

 Ga op zoek naar de leegte

Een oud gezegde luidt: ‘eenvoud is het kenmerk van het ware’. Ik ben bang dat we die eenvoud een beetje kwijt zijn geraakt. Tegenwoordig zijn we continue online. We moeten mee in de ratrace van het leven: carrière maken, meer geld verdienen of meer impact maken.

Herken je er iets van? En heb je een leegte ervaren toen dat wegviel omdat je minder of geen werk had, of je sociale leven tot stilstand kwam? Mooi! Die saaiheid of leegte leert je namelijk iets. Waar je misschien snel afleiding zoekt wil ik je aanleren om de leegte te onderzoeken. Het biedt kansen om te ontdekken wat er voor jou echt toe doet. Het woord afleiding zegt het al, het leidt je van iets af. Probeer te ontdekken wat jou triggert om je af te leiden. Vaak zit daar iets waar je mee aan de slag moet.  Onzekerheid, angst, schuld of…? Het is belangrijk om dat onder ogen te komen. Daar liggen namelijk jouw groeikansen.

Wat heeft jou door je zwaarste momenten heen geloodst?

Ontdek je hulpbronnen

Ik heb in deze coronatijd geleerd dat eenvoud me gelukkig maakt. Een rondje wandelen door het bos, een biertje drinken op de stoep van mijn huis met een goede vriend. Of geconcentreerd luisteren naar een muziekstuk terwijl ik wat in de vlammen van de houtkachel staar. Hulpbronnen noemen we dat. Ze maken je gelukkiger en stabieler. Wat heeft jou door de zwaarste momenten heen geloodst? Maak er gerust eens een lijstje van en neem er vooral de tijd voor. En zoek het in de eenvoud, dan ben je met minder gelukkig.

Wees speels

Vind jij het leven van een volwassene soms ook zo saai? Alles is gepland en er is geen ruimte voor spontaniteit. Het kind in ons sterft langzaam en we leven een heel serieus en efficiënt leven. Vind je het gek dat we zo kunnen verlangen naar de vakantie? Dan leggen we even dat serieuze leven af en ontstaat er ruimte voor speelsheid en spontaniteit.

Doe eens iets onverantwoords

Het is goed om deze nare periode te gebruiken en voorbij corona die spontaniteit ook in je dagelijkse leven vorm te geven. Dus regisseer je leven niet volledig maar hou tijd voor ontspannen en spontane momenten. Zet op gezette tijden harde muziek op (rekening houdende met de buren), zing en dans mee of doe eens iets onverantwoords: overnacht op het strand of ga barbecueën in de winter. Dat geeft een positief gevoel, plezier en energie. Lees ook het artikel: “Het innerlijke kind, zorg jij er goed voor?“.

We hopen dat deze tips je inspireren voor de toekomst. En nee, het is niet eenvoudig om van je ingesleten gedragspatronen los te komen. Maar als je merkt dat je niet terug wilt naar je leven van voor de coronapandemie dan is het nu de tijd om daar mee te beginnen. Corona is (bijna) voorbij. Kun je hulp gebruiken bij het veranderen? Je weet ons te vinden.

 

Mensen met goede vrienden leven langer, gelukkiger en gezonder. Zo blijkt steeds weer uit onderzoek. Het is één van de waardevolste dingen in het leven. Maar wat zijn dat, echte vrienden? Je kunt honderden ‘vrienden’ hebben op Facebook of Instagram maar het is veel belangrijker dat je een handjevol mensen om je heen hebt die je echt kennen en waar je helemaal jezelf kunt zijn.

Laat je kennen en ken de ander

Langdurige en waardevolle vriendschap kent vaak diepgang. In zulke relaties speelt kwetsbaarheid een belangrijke rol. En dat is een wisselwerking. Jij kent de gevoeligheden, angsten en worstelingen van de ander. Maar de ander ook die van jou en dat verbindt op een dieper niveau. Wanneer je een gezamenlijke hobby hebt is dat de verbinding tussen jullie. Maar als kwetsbaarheid de schakel is, dan ga je op een veel wezenlijker niveau om met elkaar. Bij goede vrienden geef je dus iets; jezelf. En dat doet de ander ook. Durf jij die stap naar kwetsbaarheid te zetten?

Bij goede vrienden geef je dus iets; jezelf.

Neem initiatief

Nieuwe vrienden maken begint bij initiatief nemen. Want echte vrienden maak je niet achter je mobiel of laptop. Als je last hebt van passiviteit, stel jezelf dan een doel. Laat anderen je daar desnoods bij helpen. Bekijk waar je interesses liggen en zoek daar mogelijkheden bij. Hou je van sporten? Dan is een sportclub een goede manier om vrienden te vinden. Speel je een instrument? Dan is de muziekvereniging misschien iets voor jou. Ook sociale evenementen op school of op je werk kunnen goed zijn om vrienden te maken. Sla ze zeker niet over.

Doe vrijwilligerswerk

Vrijwilligerswerk heeft onder jonge mensen helaas vaak een stoffig imago, maar dat is onterecht. Samen de ander helpen en dienen verbindt. Het geeft voldoening, mooie herinneringen en vaak ook nieuwe, verrassende en grappige ervaringen. Er zijn vele stichtingen actief die jongeren met open armen ontvangen voor vrijwilligerswerk. Dat kan lokaal maar ook landelijk. Zelf zet ik me in voor de organisatie World Servants. We organiseren werkvakanties in ontwikkelingslanden met jongeren, waarbij je een jaar lang met elkaar optrekt voor fondsenwerving en persoonlijke ontwikkeling. Een hele mooie ervaring.

Investeer in één op één contact

Vriendengroepen zijn leuk en gezellig, maar je kunt er ook gemakkelijk in ‘verdwijnen’. De aandacht kan snel opgeëist worden door een aantal personen of de groepscultuur zorgt er snel voor dat je jezelf anders voordoet dan wie je werkelijk bent. Het is daarom goed om binnen vriendengroepen ook één op één of in klein gezelschap af te spreken. Op die manier is het makkelijker om jezelf te zijn en tevoorschijn te komen en er is meestal meer aandacht voor elkaar. En anders ben je afhankelijk van sociale momenten als de vriendengroep bij elkaar is. Waarom zou je?

Ben jij een vriend of heb je een vriend?

Zoals ik al schreef speelt kwetsbaarheid een essentiële rol in de verbinding. Als je wilt dat een ander kwetsbaar is moet hij of zij je kunnen vertrouwen. Belangrijk hierbij is dat je niet oordeelt. We stoppen veel te snel mensen in hokjes. Op het moment dat je een vriend in een hokje plaatst is het wezenlijke contact over. Je verliest dan de interesse in de ander en zo zal ook jullie goede gesprek stoppen. Goede vriendschap is een levenslang gesprek dat je met een ander voert. Een open houding is daarbij de sleutel.

Goede vriendschap is een levenslang gesprek dat je met een ander voert.

Doe je mee?

Kun je wat meer hulp gebruiken, of durf je je niet zo gemakkelijk te geven? Bij Vriend en Vuur helpen we je graag op weg. Wij zijn erin gespecialiseerd om jongeren echt met elkaar in contact te brengen, op een dieper niveau. De meest eenvoudige vorm voor deelname is een Kampvuuravond. Maar een Ardennenweekend gaat al veel dieper. En het echte werk… een wildernisreis naar Noorwegen volgend jaar.

Contact maken met de ander kent allerlei niveaus. Vaak zijn we onszelf daar niet direct van bewust, maar het is relevant om te weten op welk niveau je contact maakt met de ander. Daardoor kun je namelijk ook de kwaliteit van je contact toetsen. We onderscheiden 6 niveaus van contact maken. Hieronder een uitwerking daarvan.


^ referentie: Eric Berne (1968)

Niveau 1: Terugtrekken

Regelmatig trekken we onszelf terug door letterlijk afstand te nemen van de ander. Er is dan geen contact met de ander. Daarnaast kun je jezelf ook volledig terugtrekken terwijl je fysiek wel aanwezig blijft, bijvoorbeeld door in gedachten weg te dromen. Het niveau van terugtrekken biedt ons veiligheid want het risico op beschadiging is klein. Alleen de mate van erkenning van onze gevoelens ook.

Niveau 2: Rituelen

Rituelen kennen we allemaal. Je zou ze kunnen vergelijken met een voorgeprogrammeerde vorm van sociaal contact. Het is daarom behoorlijk voorspelbaar. Ieder kind leert al de rituelen van bijvoorbeeld het gezin, de regio en het land waar het woont. Een ritueel kan uiteenlopen van simpel ‘hallo’ zeggen als je iemand tegenkomt, tot zeer complexe sociale gebruiken. Vanwege het voorgeprogrammeerde karakter is het risico bij rituelen beperkt. Toch kun je bij rituelen ook ‘miskend’ worden. Hoe voel jij je als je een hand uitsteekt naar iemand, en hier wordt niet op gereageerd?

Niveau 3: Tijdverdrijf

Tijdverdrijven kenmerkt zich door het praten over van alles en nog wat, zonder hier een directe actie aan te koppelen. Kletsen over het weer, over de politiek, over anderen… Doordat op dit niveau het onderwerp van het gesprek ‘elders’ ligt, is het contactniveau niet bijzonder risicovol.

Niveau 4: Activiteiten

Bij dit contactniveau is de communicatie erop gericht een bepaald doel te bereiken. Het onderwerp van communicatie staat dus niet meer los van de gesprekspartners en de energie wordt op een tastbaar resultaat gericht. Het risico in het contact met de ander dat wordt ervaren kan zowel groter als kleiner zijn dan bij tijdverdrijf.

Niveau 5: Psychologische Spelen

Iedere vorm van communicatie waarbij gedrag (bewust en onbewust) wordt ingezet om ware emoties en gevoelens niet te tonen wordt een (psychologisch) spel genoemd. We worden boos terwijl we eigenlijk gekwetst zijn, we gaan veel praten om een compliment niet echt te hoeven laten ‘landen’, we houden ons groot terwijl we ons eigenlijk heel klein voelen, etc.

Psychologische spelen zijn herhalingen van strategieën uit onze kindertijd die nu niet meer effectief zijn. Het zijn uitwisselingen van miskenningen, want er wordt gereageerd op iets dat niet ‘echt’ is, maar wordt ingezet om iets anders te beschermen of niet te laten zien. Juist daarom hebben spelen als effect dat je na afloop een negatief gevoel ervaart.

Niveau 6: Intimiteit

Intimiteit is een niveau van contact waarbij je elkaar je echte emoties en gevoelens toont, zonder censuur toe te passen. Omdat je hierbij je ‘echte zelf’ laat zien, vormt deze mate van contact het grootste risico. Aan de andere kant bereik je met intimiteit ook de grootste vorm van erkenning, van ‘gezien worden’. Juist omdat er bij intimiteit geen verschil zit tussen wat er is en wat wordt getoond, is alle vorm van intimiteit voedend voor het contact. Het contact met jezelf en met de ander.

Maak bewuster gebruik van de 6 niveaus van contact maken. Wil jij meer erkenning, meer gezien worden? Dan is een belangrijke eerste stap jezelf meer te laten zien. Want alleen wat je laat zien, kan gezien worden. In hoeverre ben je open over je ware gevoelens, je onzekerheden en je kwetsbaarheden? Vaak zijn de delen die we het liefste wegstoppen, juist de delen van ons die we willen dat anderen zien.

Wanneer we op het werk meer verbondenheid ervaren, gaat er veel vanzelf beter. Medewerkers blijven langer binnen de organisatie, de werksfeer is beter, medewerkers komen beter tot bloei, er is meer zorg voor elkaar, etc. Het investeren waard om de kwaliteit van contact te verbeteren. Wil je alle niveaus leren kennen en toepassen? Tijd voor een teamtraining!